ការចូលរួមក្នុងការពិភាក្សា និងសិក្សាអំពីបញ្ហាជួយបង្កើនទំនុកចិត្តរបស់យុវជនជនជាតិដើមភាគតិច។
“ដោយសារខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងសកម្មភាព និងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗ ឥឡូវនេះខ្ញុំកាន់តែមានទំនុកចិត្តក្នុងការបង្ហាញខ្លួនខ្ញុំ និងសហគមន៍របស់ខ្ញុំ។”
លោក ម៉ុង សាមុត ជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅ អាយុ ២២ឆ្នាំ។ លោកមានស្រុកកំណើតនៅភូមិសៀងសាយ ឃុំតាវែងក្រោម ស្រុកតាវែង ខេត្តរតនគិរី។ វាគឺជាកន្លែងដែលគាត់រស់នៅជាមួយគ្រួសាររបស់គាត់។ ក្នុងនាមជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិច គាត់មានឱកាសតិចតួចក្នុងការសិក្សាបានជ្រៅជ្រះ។ គាត់ធ្លាប់ជាកសិករវ័យក្មេងម្នាក់ដែលមិនមានទំនុកចិត្ត ហើយក៏រវល់ជាមួយនឹងការងាររបស់គាត់ ដែលធ្វើឱ្យគាត់មិនបានដឹងពីស្ថានភាពនៅក្រៅសហគមន៍ច្រើននោះឡើយ។ ទោះយ៉ាងណា បញ្ហាដីធ្លី និងព្រៃឈើបានកើតឡើងក្នុងសហគមន៍របស់គាត់។ គាត់មានបំណងស្វែងរកជំនួយ ព្រមទាំងបង្ហាញពីកង្វល់ និងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះជាមួយអ្នកដទៃ ដើម្បីទទួលបានការអន្តរាគមន៍ការពារ។
រហូតដល់គាត់ស្គាល់អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) និងអង្គការអភិរក្សភាសាជនជាតិដើមភាគតិច គាត់មានឱកាសបានរៀន និងចូលរួមក្នុងសកម្មភាព ព្រមទាំងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗ ដូចជាវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការរាយការណ៍ព័ត៌មានដោយប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃ ការធ្វើទស្សនីយកម្មទិន្នន័យសម្រាប់ការបង្ហាញសាច់រឿង និងកិច្ចប្រជុំផ្សេងៗទៀត។ គាត់បានរៀនពីរបៀបកំណត់បញ្ហា កែសម្រួលវីដេអូ និងចំណេះដឹងជាមូលដ្ឋានអំពីធនធានធម្មជាតិ ដីធ្លី និងព្រៃឈើ។ ទោះបីជាចំណេះដឹងរបស់គាត់មិនអាចប្រៀបធៀបទៅនឹងអ្នករស់នៅក្នុងទីក្រុងក៏ដោយ គាត់នៅតែមិនលះបង់ ហើយតែងតែយកចិត្តទុកដាក់លើមេរៀន និងការពិភាក្សា។
ចំណងដែលចង់បង្ហាញពីកង្វល់ និងបញ្ហាប្រឈមរបស់សហគមន៍ធ្វើឱ្យគាត់មិនដែលបោះបង់ចោលឡើយ។ គាត់ត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចក្នុងការចែករំលែកអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងសហគមន៍របស់គាត់ ខណៈពេលដែលប្រមូលព័ត៌មានពីអ្នកដ៏ទៃ ដើម្បីចែករំលែកជាមួយសហគមន៍របស់គាត់។ គាត់នឹងព្យាយាមបើកបង្ហាញពីវប្បធម៌ ជីវភាពរស់នៅ និងបញ្ហាសហគមន៍របស់គាត់តាមរយៈអ្វីដែលគាត់បានរៀន ប្រសិនបើគាត់មានឱកាស។
រឿងរ៉ាវស្រដៀងគ្នា
កាន់តែច្រើនកាន់ល្អ៖ ការបញ្ចូលធាតុចូលទៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាល
សកម្មភាពគាំទ្រអង្គការសង្គមស៊ីវិលរបស់ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ៖ គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ មូលនិធិសម្រាប់ចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល បង្ហាញពីតម្លៃនៃការសហការគ្នាក្នុងការតស៊ូមតិ និងការចូលរួមជាយុទ្ធសាស្រ្តក្នុងការសម្រេចបាននូវកំណែទម្រង់នីតិប្បញ្ញត្តិដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់សង្គម។ មធ្យោបាយរបស់ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ ដែលផ្តោតលើការលើកកម្ពស់ការចូលរួមប្រកបដោយអត្ថន័យក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ និងការកសាងការដាក់បញ្ចូលក្នុងសង្គម បង្ហាញពីការលះបង់ ការប្តេជ្ញាចិត្ត និងសកម្មភាពប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងធានាថា សំឡេងរបស់សហគមន៍ អង្គការសហគមន៍ (CBOs) និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល (CSOs) មិនត្រឹមតែត្រូវបានឮប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបញ្ចូលទៅក្នុងដំណើរការរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាល ដែលគ្រប់គ្រងសិទ្ធិ និងការគ្រប់គ្រងដីធ្លីនៅកម្ពុជាផងដែរ។ នៅខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានចាប់ផ្តើមដំណើរការដោយស្នើសុំជាផ្លូវការនូវសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលពីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ (MLMUPC) ក្នុងត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការចូលរួមសហការ។ នៅពេលដែល អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានទទួលសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ ក្រុមរបស់ខ្លួនបានចាប់ផ្តើមកៀងគរកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងភ្លាមៗ។ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ និងកិច្ចសន្ទនាដែលសម្របសម្រួល ដើម្បីលើកកម្ពស់ការពិគ្រោះ និងការពិភាក្សាយ៉ាងទូលំទូលាយ ដែលមានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងថ្នាក់ជាតិ។ ដោយធ្វើការជាមួយអ្នកជំនាញច្បាប់ អូឌីស៊ី បានធានាថា ភាពស្មុគស្មាញនៃច្បាប់ត្រូវបានបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់លាស់ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យមានការចូលរួម និងជូនដំណឹងពីថ្នាក់មូលដ្ឋានដល់ថ្នាក់ជាតិ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសហការរបស់ អូឌីស៊ី បានទទួលជោគជ័យ ដោយសារយើងមានធាតុចូលដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនៈចម្រុះ។ ជាមួយនឹង ៦០ ទំព័រនៃមតិយោបល់ម៉ាទ្រិក (matrix comments) អូឌីស៊ី បានបញ្ជូនធាតុចូលរបស់ខ្លួនទៅក្រសួងក្នុងរយៈពេលដ៏តឹងតែងមួយ (ថ្ងៃទី ១៦ ខែកុម្ភៈ) ដោយបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះការចូលរួម និងការបញ្ចុះបញ្ចូលក្នុងន័យស្ថាបនា។ លើសពីការដាក់ស្នើនេះ អូឌីស៊ី បានដឹងពីតម្លៃនៃការទំនាក់ទំនង និងការតស៊ូមតិដែលកំពុងបន្ត។ ការដោះស្រាយសមភាពយេនឌ័រក្នុងកម្មសិទ្ធិដីធ្លី និងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានកិច្ចពិភាក្សាជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងចំណោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល អូឌីស៊ី បានលើកឡើងពីកង្វល់ និងជម្រើសសម្រាប់ការចូលរួមនាពេលអនាគតជាមួយក្រសួង។ វិធីសាស្រ្តសកម្មរបស់ អូឌីស៊ី បណ្តាលឱ្យមានការស្នើសុំកិច្ចប្រជុំបន្ត ដែលបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការធានាថា ធាតុចូលរបស់ អូឌីស៊ី មិនត្រឹមតែត្រូវបានទទួលស្គាល់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏រួមបញ្ចូលនៅក្នុងដំណើរការនីតិប្បញ្ញត្តិផងដែរ។ ឯកឧត្តម ថេង ច័ន្ទ សង្វារ រដ្ឋលេខាធិការ រដ្ឋលេខាធិការ និងជាក្រុមការងារច្បាប់ភូមិបាល របស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ “អរគុណ! ខ្ញុំសូមកោតសរសើរចំពោះធាតុចូល និងមតិរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាល។ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលស្នើសុំឱ្យទីប្រឹក្សាធ្វើ វាអាចនឹងចំណាយប្រាក់រាប់លានដុល្លារដើម្បីធ្វើដូច្នេះ”។ ឥទ្ធិពលនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នារបស់ អូឌីស៊ី មានភាពច្បាស់លាស់នៅពេលដែលក្រសួងទទួលស្គាល់ និងរួមបញ្ចូលច្រើនជាង ១៥ ចំណុចពីការដាក់ស្នើរបស់ អូឌីស៊ីដែលបង្ហាញពីជំហានដ៏សំខាន់ឆ្ពោះទៅរកការបង្កើតគោលនយោបាយប្រកបដោយបរិយាបន្ន។ ខណៈពេលដែលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ អូឌីស៊ីមិនតែងតែត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយផ្ទាល់នោះ ការសម្រេចបាននូវឥទ្ធិពលរួមរបស់ពួកគេសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការបញ្ចុះបញ្ចូលដែលកំពុងបន្ត និងការចូលរួមសហការ។ ការចូលរួមចំណែកក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលថ្មី អូឌីស៊ី នៅតែប្តេជ្ញាធ្វើការដើម្បីសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍សហគមន៍។ ប្រដាប់ដោយចំណេះដឹង ការរួបរួម និងចក្ខុវិស័យរួមសម្រាប់សង្គមមួយដែលកាន់តែមានភាពយុត្តិធម៌ និងសមធម៌ អូឌីស៊ី ត្រូវបានរៀបចំដើម្បីប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាប្រឈមខាងមុខ ដោយជឿជាក់លើអំណាចរបស់ខ្លួនដើម្បីជះឥទ្ធិពលដល់ការផ្លាស់ប្តូរសំខាន់ៗតាមរយៈសកម្មភាពរួម។
ការជំរុញការត្រួតពិនិត្យផ្នែកនីតិបញ្ញត្តិ៖ ការផ្តល់អំណាចដល់ការអនុវត្តការវាយតម្លៃបរិស្ថានជាយុទ្ធសាស្ត្រ (SEA)
នៅឆ្នាំ២០២៣ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបោះជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅកាន់ការគ្រប់គ្រងបរិស្ថាន ដោយអនុម័តជាផ្លូវការនូវក្រមបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ។ ការសម្រេចចិត្តដ៏សំខាន់នេះរួមបញ្ចូលការអនុវត្តការវាយតម្លៃបរិស្ថានជាយុទ្ធសាស្ត្រ(SEA) ជាធាតុសំខាន់ក្នុងការជំរុញការអភិវឌ្ឍ។ ដោយទទួលស្គាល់ពីសារៈសំខាន់នៃគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) បានប្តេជ្ញាចិត្តគាំទ្រយ៉ាងសកម្មដល់ការអនុវត្ត ការផ្សព្វផ្សាយ និងការត្រួតពិនិត្យវឌ្ឍនភាពនៃការវាយតម្លៃបរិស្ថានជាយុទ្ធសាស្ត្រ។ ជាផ្នែកមួយនៃការប្តេជ្ញាចិត្តនេះ នៅថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា អង្គការអូឌីស៊ី ដោយមានការគាំទ្រពីទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ(USAID) តាមរយៈអង្គការសុខភាពគ្រួសារអន្តរជាតិ(FHI 360) បានរៀបចំសិក្ខាសាលា/កិច្ចសន្ទនាដែលមានឥទ្ធិពលខ្ពស់ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីការអនុវត្ត ការវាយតម្លៃបរិស្ថានជាយុទ្ធសាស្ត្រ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានប្រមូលផ្តុំអ្នកពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗ រួមមាននាយកដ្ឋាន វាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាន(EIA) របស់ក្រសួងបរិស្ថាន និងក្រុមប្រឹក្សាជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព(NCSD) ព្រមទាំងតំណាងមកពីក្រសួងផែនការ ក្រសួងទេសចរណ៍ ក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាន(EIA) និង ClientEarth។ ការចូលរួមនេះបានពង្រីកដល់ជាង ៥០ អង្គការសង្គមស៊ីវិល អង្គការផ្អែកលើសហគមន៍ អ្នកសារព័ត៌មាន និងអ្នកតំណាងជនជាតិដើមភាគតិចមកពីខេត្តនានា ដែលធ្វើការសហការគ្នាឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងបរិយាបន្ន។ ភាពជោគជ័យនៃការអនុវត្តគម្រោងនេះ បង្ហាញឱ្យឃើញពីការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាន ដែលសង្កេតឃើញនៅក្នុងឥរិយាបថរបស់ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ។ ការកើនឡើងនៃការឆ្លើយតប និងការចូលរួមយ៉ាងសកម្មរបស់ក្រសួងទាំងនេះ បង្ហាញពីផលប៉ះពាល់ជាក់ស្តែងនៃគម្រោង។ ជោគជ័យនេះមិនត្រឹមតែជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយក្នុងការជំរុញការអនុវត្តការវាយតម្លៃបរិស្ថានជាយុទ្ធសាស្ត្រប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងគូសបញ្ជាក់ពីការរួមចំណែករបស់គម្រោងក្នុងការជំរុញការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាននៅក្នុងអង្គភាពរដ្ឋាភិបាល ជំរុញឱ្យមានវិធីសាស្រ្តសហការ និងការចូលរួមកាន់តែច្រើនក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិប្រកបដោយចីរភាព។
បង្កើនសមត្ថភាពយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចលើការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃដើម្បីរាយការណ៍ព័ត៌មាន
ការទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលក្នុងការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទស្មាតហ្វូនដើម្បីរាយការណ៍ព័ត៌មានឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនៈរបស់យុវជនជនជាតិដើមភាគតិច “វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ខ្ញុំ ដោយសារខ្ញុំអាចប្រើវាដើម្បីផ្តល់អំណាចដល់សហគមន៍របស់ខ្ញុំ និងចែករំលែកជាមួយអ្នកដទៃអំពីសហគមន៍របស់យើង និងអ្វីដែលយើងកំពុងរស់នៅជាមួយ។” លោក ឡាវ ប៊ុនឌីញ ជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយ។ លោកមានស្រុកកំណើតនៅភូមិប៉ក់ធំ ឃុំប៉ក់ញ៉ៃ ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី ហើយគាត់រស់នៅទីនោះអស់រយៈពេល ២៧ឆ្នាំមកហើយ។ លោកមិនសូវមានចំណេះដឹងច្រើនក្នុងការសរសេររឿង ក៏ដូចជារូបថត និងការថតវីដេអូនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកតែងតែចង់ចែករំលែកជីវិតប្រចាំថ្ងៃក្នុងនាមជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិច ជីវភាពរស់នៅ និងវប្បធម៌ ក៏ដូចជាបរិស្ថាននៅក្នុងសហគមន៍របស់លោកជាមួយមនុស្សផ្សេងទៀតតាមរយៈបណ្តាញសង្គម។ លោក ឡាវ ប៊ុនឌីញ កំពុងបង្ហាញអំពីរបៀបប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃក្នុងការកាត់តវីដេអូ នៅក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃដើម្បីរាយការណ៍ព័ត៌មាន ដែលរៀបចំឡើងដោយ CIPL ។ លោកមានឱកាសរៀនអ្វីដែលលោកចូលចិត្ត និងរង់ចាំ នៅពេលដែលលោកបានដឹងពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការរាយការណ៍ព័ត៌មានដោយប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃ ដែលរៀបចំឡើងដោយអង្គការអភិរក្សភាសាជនជាតិដើមភាគតិច (CIPL) ដែលសហការជាមួយអង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (ODC)។ លោកបានចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដែលមានបំណងកសាងសមត្ថភាពយុវជនជនជាតិដើមភាគតិច អំពីរបៀបប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទក្នុងការរាយការណ៍អំពីការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ តាមរយៈការសរសេររឿងខ្លីៗ និងការប្រើប្រាស់រូបថតជាយន្តការផ្អែកលើភស្តុតាង នៅថ្ងៃទី២១ ដល់ថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ នៅខេត្តរតនគិរី។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះទាមទារឱ្យលោកខិតខំប្រឹងប្រែង និងចំណាយពេលវេលាបន្ថែមទៀត ដើម្បីពង្រឹងជំនាញរបស់លោក។ យុវជនជនជាតិដើមភាគតិចចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃដើម្បីរាយការណ៍ព័ត៌មាន ដែលរៀបចំឡើងដោយ CIPL ។ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់លោកក្នុងការចែករំលែកអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងសហគមន៍របស់លោកបានបំផុសគំនិតឱ្យលោកតស៊ូឆ្លងកាត់ឧបសគ្គទាំងនេះ។ បច្ចុប្បន្នលោកអាចសរសេររឿង និងកែសម្រួលវីដេអូ ដើម្បីចែករំលែកនៅលើបណ្តាញសង្គម។ លោកមានអរគុណយ៉ាងខ្លាំងចំពោះអ្នករៀបចំដែលផ្តល់ឱកាសឱ្យលោករៀនអ្វីដែលលោកតែងតែប្រាថ្នា។ លោកបានបង្ហោះវីដេអូផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក \"រៀនចប់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីបរិស្ថាន ថតវីដេអូ កាត់តវីដេអូ ពីអង្គការ CIPL ខ្ញុំបានអនុវត្តបានខ្លះៗហើយ” ដើម្បីបង្ហាញពីភាពស្រស់ស្អាតនៃព្រៃឈើ បរិស្ថាន និងជីវភាពរស់នៅរបស់សហគមន៍របស់គាត់នៅលើបណ្តាញសង្គម។