ការចូលរួមក្នុងការពិភាក្សា និងសិក្សាអំពីបញ្ហាជួយបង្កើនទំនុកចិត្តរបស់យុវជនជនជាតិដើមភាគតិច។
“ដោយសារខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងសកម្មភាព និងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗ ឥឡូវនេះខ្ញុំកាន់តែមានទំនុកចិត្តក្នុងការបង្ហាញខ្លួនខ្ញុំ និងសហគមន៍របស់ខ្ញុំ។”
លោក ម៉ុង សាមុត ជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅ អាយុ ២២ឆ្នាំ។ លោកមានស្រុកកំណើតនៅភូមិសៀងសាយ ឃុំតាវែងក្រោម ស្រុកតាវែង ខេត្តរតនគិរី។ វាគឺជាកន្លែងដែលគាត់រស់នៅជាមួយគ្រួសាររបស់គាត់។ ក្នុងនាមជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិច គាត់មានឱកាសតិចតួចក្នុងការសិក្សាបានជ្រៅជ្រះ។ គាត់ធ្លាប់ជាកសិករវ័យក្មេងម្នាក់ដែលមិនមានទំនុកចិត្ត ហើយក៏រវល់ជាមួយនឹងការងាររបស់គាត់ ដែលធ្វើឱ្យគាត់មិនបានដឹងពីស្ថានភាពនៅក្រៅសហគមន៍ច្រើននោះឡើយ។ ទោះយ៉ាងណា បញ្ហាដីធ្លី និងព្រៃឈើបានកើតឡើងក្នុងសហគមន៍របស់គាត់។ គាត់មានបំណងស្វែងរកជំនួយ ព្រមទាំងបង្ហាញពីកង្វល់ និងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះជាមួយអ្នកដទៃ ដើម្បីទទួលបានការអន្តរាគមន៍ការពារ។
រហូតដល់គាត់ស្គាល់អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) និងអង្គការអភិរក្សភាសាជនជាតិដើមភាគតិច គាត់មានឱកាសបានរៀន និងចូលរួមក្នុងសកម្មភាព ព្រមទាំងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗ ដូចជាវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការរាយការណ៍ព័ត៌មានដោយប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃ ការធ្វើទស្សនីយកម្មទិន្នន័យសម្រាប់ការបង្ហាញសាច់រឿង និងកិច្ចប្រជុំផ្សេងៗទៀត។ គាត់បានរៀនពីរបៀបកំណត់បញ្ហា កែសម្រួលវីដេអូ និងចំណេះដឹងជាមូលដ្ឋានអំពីធនធានធម្មជាតិ ដីធ្លី និងព្រៃឈើ។ ទោះបីជាចំណេះដឹងរបស់គាត់មិនអាចប្រៀបធៀបទៅនឹងអ្នករស់នៅក្នុងទីក្រុងក៏ដោយ គាត់នៅតែមិនលះបង់ ហើយតែងតែយកចិត្តទុកដាក់លើមេរៀន និងការពិភាក្សា។
ចំណងដែលចង់បង្ហាញពីកង្វល់ និងបញ្ហាប្រឈមរបស់សហគមន៍ធ្វើឱ្យគាត់មិនដែលបោះបង់ចោលឡើយ។ គាត់ត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចក្នុងការចែករំលែកអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងសហគមន៍របស់គាត់ ខណៈពេលដែលប្រមូលព័ត៌មានពីអ្នកដ៏ទៃ ដើម្បីចែករំលែកជាមួយសហគមន៍របស់គាត់។ គាត់នឹងព្យាយាមបើកបង្ហាញពីវប្បធម៌ ជីវភាពរស់នៅ និងបញ្ហាសហគមន៍របស់គាត់តាមរយៈអ្វីដែលគាត់បានរៀន ប្រសិនបើគាត់មានឱកាស។
រឿងរ៉ាវស្រដៀងគ្នា
អ្នកហាត់ការឈ្មោះ រម៉ាម លៀប របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល (CSS) បានចែករំលែកបទពិសោធន៍ហាត់ការរបស់ខ្លួន
អង្គការសង្គមស៊ីវិល (CSS) បានផលិតវីដេអូខ្លីមួយ ដើម្បីរំលេចពីបទពិសោធន៍កម្មសិក្សារបស់អតីតអ្នកហាត់ការផ្នែកទំនាក់ទំនងរម៉ាម លៀប និងជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយផងដែរ។ វីដេអូនេះត្រូវបានសាធារណជនចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងនៅលើបណ្ដាញសង្គម ដោយមានអ្នកចូលចិត្ត ប្រមាណ ១៥០ ដង ចែករំលែក ៥២ ដង និងមានអ្នកចូលមើល ២៧០០ ដងនៅលើហ្វេសប៊ុក។
ការរើបំរើសខ្លួន៖ ដំណើររបស់ស្ត្រីពីអន្ទាក់ហឹង្សាទៅកាន់សេរីភាព
អ្នកស្រី ឡេវ ម៉ាលីស អាយុ២៧ឆ្នាំ មកពីស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប បានរៀបការជាមួយបុរសម្នាក់ដែលតែងតែប្រើអំពើហឹង្សា និងក្បត់អ្នកស្រីអស់រយៈពេល៧ឆ្នាំ និងមានកូនពីរនាក់ជាមួយបុរសនោះ។ អ្នកស្រី ម៉ាលីសធ្លាក់ទឹកចិត្ត មិនហ៊ានចេញក្រៅ ឬប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាឡើយ។ ពេលខ្លះអ្នកស្រីគិតថាចង់នឹងបញ្ចប់ជីវិតខ្លួនឯងទៀតផង។ អ្នកស្រីមិនមាននរណាម្នាកស្តាប់ពីបញ្ហា ឬមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីសំណាក់មិត្តភ័ក្តិរបស់អ្នកស្រីឡើយ ផ្ទុយទៅវិញបែជាត្រូវបានឪពុកម្ដាយស្តីបន្ទោសថាមិនអត់ធ្មត់គ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីធ្វើជាស្ត្រីល្អម្នាក់ទៅវិញ។ ថ្ងៃមួយ ម៉ាលីសបានជួបប្រធានអង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន (CBO) អ្នកស្រី ទេព ម៉ី ដែលបានផ្តល់ដំបូន្មាន និងបញ្ជូននាងទៅអង្គការបន្ទាយស្រី ដែលផ្តល់ការគាំទ្រដល់ស្ត្រីដែលរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ។ តាមរយៈការជួយជ្រោមជ្រែងពីអង្គការបន្ទាយស្រី ម៉ាលីសបានចាប់ផ្តើមដំណើរថ្មីនៃក្តីសង្ឃឹម ទំនុកចិត្ត និងអាចរស់នៅបានរួចផុតពីអំពើហិង្សា។ នាងបានចាកចេញពីប្តីរបស់នាង ដោយយកកូនពីរនាក់របស់នាងទៅជាមួយ ហើយកំពុងស្វែងរកការលែងលះ ដែលជាការសម្រេចចិត្តមួយដែលតម្រូវឱ្យនាងយកឈ្នះលើបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន រួមទាំងបទដ្ឋានសង្គមដែលមានការស្រងាកចិត្តចំពោះការលែងលះ និងដំណើរការផ្លូវច្បាប់ដ៏លំបាកមួយ។ នៅថ្ងៃទី១៤ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ម៉ាលីសបានសម្រេចចិត្តធ្វើជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តនៅអង្គការបន្ទាយស្រី។ នាងបានចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដំបូងរបស់នាងស្តីពីភាពជាអ្នកដឹកនាំ ការយល់ដឹងដោយខ្លួនឯង និងជំនាញសម្របសម្រួល ហើយបន្ទាប់មកបានចូលរួមសិក្ខាសាលាជាច្រើនទៀតអំពីអំពើហិង្សាផ្អែកលើយេនឌ័រ ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ការរំលោភបំពាន និងប្រធានបទផ្សេងៗទៀត។ បន្ទាប់ពីបានចូលរួមសិក្ខាសាលា និងការប្រជុំនានារួចមក នាងទទួលបានភាពក្លាហាន ហើយបានចែករំលែកបទពិសោធន៍ខ្លះៗក្នុងជីវិតរបស់នាង រួមទាំងរបៀបដែលនាងបានសាងទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯង និងការលើកទឹកចិត្តខ្លួនឯង។ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ នាងទទួលបានទំនុកចិត្តគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើជាវាគ្មិននៅក្នុងយុទ្ធនាការរយៈពេល ១៦ ថ្ងៃ ដើម្បីពិភាក្សាលើប្រធានបទ \"បញ្ចប់អំពើហិង្សាលើស្ត្រី\"។ នៅដើមឆ្នាំ២០២៣ ម៉ាលីសបានចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មខ្នាតតូចផ្ទាល់ខ្លួនមួយនៅផ្សារពួក ខេត្តសៀមរាប។ អាជីវកម្មរបស់នាងផ្តល់ប្រាក់ចំណូលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីមើលថែកូនទាំងពីររបស់នាង។ នាងត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យចែករំលែកបទពិសោធន៍នៃការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មដ៏ល្អរបស់នាង រួមទាំងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងទីផ្សារអនឡាញជាមួយនឹងអ្នកដឹកនាំស្ត្រីផ្សេងទៀតនៅឯវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំស្ត្រីក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។
ជើងឯកនៃមោទនភាព
កុយ សុវណ្ណឆៃ អាយុ ១៧ឆ្នាំ ជាសិស្សនៅវិទ្យាល័យចំណេះទូទៅ និងបច្ចេកទេស ក្នុងខេត្តសៀមរាប។ សុវណ្ណឆៃបានក្លាយជាសមាជិកនៃក្រុមស្នូលរបស់ជ្រុងនៃមោទភាព (Pride Corner) បន្ទាប់ពីគាត់បានចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនិន្នាការភេទ និងអត្តសញ្ញាណយេនឌ័រ/ការបង្ហាញទំនោរយេនឌ័រ និងលក្ខណៈភេទ (SOGIESC) ដែលធ្វើឡើងដោយ Love in Diversity (LID) កាលពីថ្ងៃទី ៣០-៣១ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២៣។ ដោយជាផ្នែកមួយនៃក្រុមស្នូល គាត់តែងតែចែករំលែកចំណេះដឹងរបស់គាត់ទៅកាន់អ្នកស្គាល់អំពី ក្រុមLGBTQI+ និង SOGIESC ដើម្បីឱ្យពួកគេយល់កាន់តែច្បាស់។ សុវណ្ណឆៃ ជឿជាក់ថានេះជាព័ត៌មានដ៏មានតម្លៃគួរតែសិក្សា និងផ្សព្វផ្សាយ។ គាត់សម្តែងការពេញចិត្តដែលសកម្មភាពជំនួយសង្គមស៊ីវិល (CSS) តាមរយៈសមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA) បានបង្កើត ជ្រុងនៃមោទភាព (Pride Corner) នៅសាលារបស់គាត់។ សុវណ្ណឆៃ ជឿថាជ្រុងនៃមោទនភាព (Pride Corner) ជាកន្លែងពិសេសមួយសម្រាប់ជំរុញការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន និងការពិភាក្សាទាក់ទងនឹងបញ្ហា LGBTQI+។ លើសពីនេះ សុវណ្ណឆៃ បានអនុវត្តចំណេះដឹងដែលគាត់ទទួលបានក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាល ដើម្បីចូលរួមក្នុងការប្រកួតប្រជែងសរសេរអត្ថបទ ដែលផ្តោតលើការគោរពសិទ្ធិ LGBTQI+ និងការលុបបំបាត់ការរើសអើង។ ជាលទ្ធផលនៃការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់គាត់ អត្ថបទរបស់គាត់គឺជាអត្ថបទមួយក្នុងចំណោមអត្ថបទកំពូលទាំងដប់។ ការប្រកួតនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA)និងឈានមុខដល់ការបោះជំរំយុវជនអង្គរ។ ផ្ទុយពីសុវណ្ណឆៃ ហឿន ចាន់មករា ដែលមានអាយុ ២២ឆ្នាំ មិនតែងតែយល់ស្របនឹងគំនិត LGBTQI+ នោះទេ។ ការយល់ឃើញរបស់មករាបានផ្លាស់ប្តូរ បន្ទាប់ពីទទួលបានបទពិសោធន៍ពីការងារស្ម័គ្រចិត្ត ជាមួយក្រុមរៀបចំសម្រាប់កម្មវិធីជំរុំយុវជនអង្គរ (AYC) លើកទី ៩។ មុនពេលទៅជំរុំ មករាបានសម្ដែងការមិនពេញចិត្តជាចំហរចំពោះបុគ្គល LGBTQI+ អំឡុងពេលមានវត្តមានជាភ្ញៀវកត្តិយសក្នុងកម្មវិធីផតឃែស្ថ “ខ្ញុំដឹង ពួកយើងដឹង” របស់ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA)។ គាត់យល់ថាបុគ្គលដែលត្រូវបានគេកំណត់ថាជា LGBTQI+ មានលក្ខណៈមិនធម្មតា ហើយគាត់បានទទួលស្គាល់ថាមានការរើសអើងប្រឆាំងនឹងពួកគេដោយជៀសវៀងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយពួកគេ។ ការចូលរួមក្នុងជំរុំយុវជនអង្គបានផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតរបស់មករានៅពេលដែលនិយាយអំពី LGBTQI+ និង SOGIESC ។ មករាបានបង្ហាញថា គាត់យល់ពីគោលគំនិតទាំងនេះបានល្អជាងពេលមុនៗ។ មករា បាននិយាយថា \"ប្រសិនបើមិត្តម្នាក់ប្រាប់ខ្ញុំអំពីអត្តសញ្ញាណរបស់ពួកគេថាជាបុគ្គល LGBTQI+ នាពេលអនាគត ពួកគេអាចធានាបានថាពួកគេមានសម្ព័ន្ធមិត្តម្នាក់ដែលគាំទ្រដែលមិនមានការរើសអើងប្រឆាំងនឹងពួកគេឡើយ\"។ ស្រដៀងទៅនឹង មករាដែរ ព្រឹម នេត អាយុ ១៩ ឆ្នាំ តែងតែមិនសូវទម្លាប់ជាមួយប្រធានបទ LGBTQI+ ឬ SOGIESC ទេ។ បន្ទាប់ពីចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដូចគ្នាដែលសុវណ្ណឆៃបានធ្វើជាមួយ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA) និង LID ទស្សនៈរបស់នេតត្រូវបានពង្រឹងបន្ថែម។ នេត បានចែករំលែកថា វាគឺជាវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដំបូងរបស់គេអំពីប្រធានបទ ហើយគេរួមជាមួយនឹងសិស្សដទៃទៀត បានទទួលការយល់ដឹងជាច្រើនពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាល ជាពិសេសការតស៊ូ និងបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗដែលលក្រុម LGBTQI+ ប្រឈមមុខ។ នេតបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំធ្លាប់ហៅឈ្មោះមិត្តភក្តិថាជាបុរសស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាក្នុងគោលបំណងលេងសើចជាមួយពួកគេ។ ខ្ញុំមិនបានគិតថាការហៅបែបនេះប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍របស់ពួកគេទេ។ វាជាកំហុសមួយដែលខ្ញុំសោកស្ដាយ»។ “តាំងពីពេលនោះមក ខ្ញុំបានសុំទោសពួកគេ ហើយឈប់ហៅពួកគេទៀត។ ខ្ញុំក៏បានលើកទឹកចិត្តមិត្តភ័ក្ដិផ្សេងទៀតឲ្យដើរតាមគន្លងរបស់ខ្ញុំផងដែរ\" គាត់បានបញ្ជាក់។ រឿងរបស់ នេត ជាឧទាហរណ៍ដ៏អស្ចារ្យមួយ អំពីរបៀបដែលការបើកចិត្តឱ្យទូលាយបន្តិច។ មិនត្រឹមតែផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែនេតតាំងចិត្តថានឹងជួយផ្លាស់ប្តូរអ្នកដទៃ រួមទាំងក្រុមគ្រួសាររបស់នាងផ្ទាល់ផងដែរ។ នេត បាននិយាយថាការចូលរួមរបស់នាងនៅក្នុងសកម្មភាពរបស់ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA)បានជួបនឹងសំណួរជាច្រើនពីឪពុកម្តាយរបស់នាង ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីចំណាយពេលពន្យល់ពួកគាត់ ឪពុកម្តាយរបស់នេតបានយល់ព្រមពីការចូលរួមរបស់នេតជាមួយសកម្មភាពរបស់ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA។ ព្រឹម នេត គឺជាសមាជិកស្នូលម្នាក់របស់ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYAដែលជារឿយៗបានចូលរួមក្នុងសកម្មភាពរបស់ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA) រួមទាំងវគ្គចែករំលែកផងដែរ។