ការចូលរួមក្នុងការពិភាក្សា និងសិក្សាអំពីបញ្ហាជួយបង្កើនទំនុកចិត្តរបស់យុវជនជនជាតិដើមភាគតិច។
“ដោយសារខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងសកម្មភាព និងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗ ឥឡូវនេះខ្ញុំកាន់តែមានទំនុកចិត្តក្នុងការបង្ហាញខ្លួនខ្ញុំ និងសហគមន៍របស់ខ្ញុំ។”
លោក ម៉ុង សាមុត ជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅ អាយុ ២២ឆ្នាំ។ លោកមានស្រុកកំណើតនៅភូមិសៀងសាយ ឃុំតាវែងក្រោម ស្រុកតាវែង ខេត្តរតនគិរី។ វាគឺជាកន្លែងដែលគាត់រស់នៅជាមួយគ្រួសាររបស់គាត់។ ក្នុងនាមជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិច គាត់មានឱកាសតិចតួចក្នុងការសិក្សាបានជ្រៅជ្រះ។ គាត់ធ្លាប់ជាកសិករវ័យក្មេងម្នាក់ដែលមិនមានទំនុកចិត្ត ហើយក៏រវល់ជាមួយនឹងការងាររបស់គាត់ ដែលធ្វើឱ្យគាត់មិនបានដឹងពីស្ថានភាពនៅក្រៅសហគមន៍ច្រើននោះឡើយ។ ទោះយ៉ាងណា បញ្ហាដីធ្លី និងព្រៃឈើបានកើតឡើងក្នុងសហគមន៍របស់គាត់។ គាត់មានបំណងស្វែងរកជំនួយ ព្រមទាំងបង្ហាញពីកង្វល់ និងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះជាមួយអ្នកដទៃ ដើម្បីទទួលបានការអន្តរាគមន៍ការពារ។
រហូតដល់គាត់ស្គាល់អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) និងអង្គការអភិរក្សភាសាជនជាតិដើមភាគតិច គាត់មានឱកាសបានរៀន និងចូលរួមក្នុងសកម្មភាព ព្រមទាំងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗ ដូចជាវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការរាយការណ៍ព័ត៌មានដោយប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃ ការធ្វើទស្សនីយកម្មទិន្នន័យសម្រាប់ការបង្ហាញសាច់រឿង និងកិច្ចប្រជុំផ្សេងៗទៀត។ គាត់បានរៀនពីរបៀបកំណត់បញ្ហា កែសម្រួលវីដេអូ និងចំណេះដឹងជាមូលដ្ឋានអំពីធនធានធម្មជាតិ ដីធ្លី និងព្រៃឈើ។ ទោះបីជាចំណេះដឹងរបស់គាត់មិនអាចប្រៀបធៀបទៅនឹងអ្នករស់នៅក្នុងទីក្រុងក៏ដោយ គាត់នៅតែមិនលះបង់ ហើយតែងតែយកចិត្តទុកដាក់លើមេរៀន និងការពិភាក្សា។
ចំណងដែលចង់បង្ហាញពីកង្វល់ និងបញ្ហាប្រឈមរបស់សហគមន៍ធ្វើឱ្យគាត់មិនដែលបោះបង់ចោលឡើយ។ គាត់ត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចក្នុងការចែករំលែកអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងសហគមន៍របស់គាត់ ខណៈពេលដែលប្រមូលព័ត៌មានពីអ្នកដ៏ទៃ ដើម្បីចែករំលែកជាមួយសហគមន៍របស់គាត់។ គាត់នឹងព្យាយាមបើកបង្ហាញពីវប្បធម៌ ជីវភាពរស់នៅ និងបញ្ហាសហគមន៍របស់គាត់តាមរយៈអ្វីដែលគាត់បានរៀន ប្រសិនបើគាត់មានឱកាស។
រឿងរ៉ាវស្រដៀងគ្នា
ការរើបំរើសខ្លួន៖ ដំណើររបស់ស្ត្រីពីអន្ទាក់ហឹង្សាទៅកាន់សេរីភាព
អ្នកស្រី ឡេវ ម៉ាលីស អាយុ២៧ឆ្នាំ មកពីស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប បានរៀបការជាមួយបុរសម្នាក់ដែលតែងតែប្រើអំពើហឹង្សា និងក្បត់អ្នកស្រីអស់រយៈពេល៧ឆ្នាំ និងមានកូនពីរនាក់ជាមួយបុរសនោះ។ អ្នកស្រី ម៉ាលីសធ្លាក់ទឹកចិត្ត មិនហ៊ានចេញក្រៅ ឬប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាឡើយ។ ពេលខ្លះអ្នកស្រីគិតថាចង់នឹងបញ្ចប់ជីវិតខ្លួនឯងទៀតផង។ អ្នកស្រីមិនមាននរណាម្នាកស្តាប់ពីបញ្ហា ឬមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីសំណាក់មិត្តភ័ក្តិរបស់អ្នកស្រីឡើយ ផ្ទុយទៅវិញបែជាត្រូវបានឪពុកម្ដាយស្តីបន្ទោសថាមិនអត់ធ្មត់គ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីធ្វើជាស្ត្រីល្អម្នាក់ទៅវិញ។ ថ្ងៃមួយ ម៉ាលីសបានជួបប្រធានអង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន (CBO) អ្នកស្រី ទេព ម៉ី ដែលបានផ្តល់ដំបូន្មាន និងបញ្ជូននាងទៅអង្គការបន្ទាយស្រី ដែលផ្តល់ការគាំទ្រដល់ស្ត្រីដែលរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ។ តាមរយៈការជួយជ្រោមជ្រែងពីអង្គការបន្ទាយស្រី ម៉ាលីសបានចាប់ផ្តើមដំណើរថ្មីនៃក្តីសង្ឃឹម ទំនុកចិត្ត និងអាចរស់នៅបានរួចផុតពីអំពើហិង្សា។ នាងបានចាកចេញពីប្តីរបស់នាង ដោយយកកូនពីរនាក់របស់នាងទៅជាមួយ ហើយកំពុងស្វែងរកការលែងលះ ដែលជាការសម្រេចចិត្តមួយដែលតម្រូវឱ្យនាងយកឈ្នះលើបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន រួមទាំងបទដ្ឋានសង្គមដែលមានការស្រងាកចិត្តចំពោះការលែងលះ និងដំណើរការផ្លូវច្បាប់ដ៏លំបាកមួយ។ នៅថ្ងៃទី១៤ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ម៉ាលីសបានសម្រេចចិត្តធ្វើជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តនៅអង្គការបន្ទាយស្រី។ នាងបានចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដំបូងរបស់នាងស្តីពីភាពជាអ្នកដឹកនាំ ការយល់ដឹងដោយខ្លួនឯង និងជំនាញសម្របសម្រួល ហើយបន្ទាប់មកបានចូលរួមសិក្ខាសាលាជាច្រើនទៀតអំពីអំពើហិង្សាផ្អែកលើយេនឌ័រ ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ការរំលោភបំពាន និងប្រធានបទផ្សេងៗទៀត។ បន្ទាប់ពីបានចូលរួមសិក្ខាសាលា និងការប្រជុំនានារួចមក នាងទទួលបានភាពក្លាហាន ហើយបានចែករំលែកបទពិសោធន៍ខ្លះៗក្នុងជីវិតរបស់នាង រួមទាំងរបៀបដែលនាងបានសាងទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯង និងការលើកទឹកចិត្តខ្លួនឯង។ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ នាងទទួលបានទំនុកចិត្តគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើជាវាគ្មិននៅក្នុងយុទ្ធនាការរយៈពេល ១៦ ថ្ងៃ ដើម្បីពិភាក្សាលើប្រធានបទ \"បញ្ចប់អំពើហិង្សាលើស្ត្រី\"។ នៅដើមឆ្នាំ២០២៣ ម៉ាលីសបានចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មខ្នាតតូចផ្ទាល់ខ្លួនមួយនៅផ្សារពួក ខេត្តសៀមរាប។ អាជីវកម្មរបស់នាងផ្តល់ប្រាក់ចំណូលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីមើលថែកូនទាំងពីររបស់នាង។ នាងត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យចែករំលែកបទពិសោធន៍នៃការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មដ៏ល្អរបស់នាង រួមទាំងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងទីផ្សារអនឡាញជាមួយនឹងអ្នកដឹកនាំស្ត្រីផ្សេងទៀតនៅឯវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំស្ត្រីក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។
កាន់តែច្រើនកាន់ល្អ៖ ការបញ្ចូលធាតុចូលទៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាល
សកម្មភាពគាំទ្រអង្គការសង្គមស៊ីវិលរបស់ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ៖ គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ មូលនិធិសម្រាប់ចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល បង្ហាញពីតម្លៃនៃការសហការគ្នាក្នុងការតស៊ូមតិ និងការចូលរួមជាយុទ្ធសាស្រ្តក្នុងការសម្រេចបាននូវកំណែទម្រង់នីតិប្បញ្ញត្តិដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់សង្គម។ មធ្យោបាយរបស់ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ ដែលផ្តោតលើការលើកកម្ពស់ការចូលរួមប្រកបដោយអត្ថន័យក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ និងការកសាងការដាក់បញ្ចូលក្នុងសង្គម បង្ហាញពីការលះបង់ ការប្តេជ្ញាចិត្ត និងសកម្មភាពប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងធានាថា សំឡេងរបស់សហគមន៍ អង្គការសហគមន៍ (CBOs) និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល (CSOs) មិនត្រឹមតែត្រូវបានឮប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបញ្ចូលទៅក្នុងដំណើរការរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាល ដែលគ្រប់គ្រងសិទ្ធិ និងការគ្រប់គ្រងដីធ្លីនៅកម្ពុជាផងដែរ។ នៅខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានចាប់ផ្តើមដំណើរការដោយស្នើសុំជាផ្លូវការនូវសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលពីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ (MLMUPC) ក្នុងត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការចូលរួមសហការ។ នៅពេលដែល អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានទទួលសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ ក្រុមរបស់ខ្លួនបានចាប់ផ្តើមកៀងគរកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងភ្លាមៗ។ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ និងកិច្ចសន្ទនាដែលសម្របសម្រួល ដើម្បីលើកកម្ពស់ការពិគ្រោះ និងការពិភាក្សាយ៉ាងទូលំទូលាយ ដែលមានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងថ្នាក់ជាតិ។ ដោយធ្វើការជាមួយអ្នកជំនាញច្បាប់ អូឌីស៊ី បានធានាថា ភាពស្មុគស្មាញនៃច្បាប់ត្រូវបានបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់លាស់ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យមានការចូលរួម និងជូនដំណឹងពីថ្នាក់មូលដ្ឋានដល់ថ្នាក់ជាតិ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសហការរបស់ អូឌីស៊ី បានទទួលជោគជ័យ ដោយសារយើងមានធាតុចូលដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនៈចម្រុះ។ ជាមួយនឹង ៦០ ទំព័រនៃមតិយោបល់ម៉ាទ្រិក (matrix comments) អូឌីស៊ី បានបញ្ជូនធាតុចូលរបស់ខ្លួនទៅក្រសួងក្នុងរយៈពេលដ៏តឹងតែងមួយ (ថ្ងៃទី ១៦ ខែកុម្ភៈ) ដោយបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះការចូលរួម និងការបញ្ចុះបញ្ចូលក្នុងន័យស្ថាបនា។ លើសពីការដាក់ស្នើនេះ អូឌីស៊ី បានដឹងពីតម្លៃនៃការទំនាក់ទំនង និងការតស៊ូមតិដែលកំពុងបន្ត។ ការដោះស្រាយសមភាពយេនឌ័រក្នុងកម្មសិទ្ធិដីធ្លី និងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានកិច្ចពិភាក្សាជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងចំណោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល អូឌីស៊ី បានលើកឡើងពីកង្វល់ និងជម្រើសសម្រាប់ការចូលរួមនាពេលអនាគតជាមួយក្រសួង។ វិធីសាស្រ្តសកម្មរបស់ អូឌីស៊ី បណ្តាលឱ្យមានការស្នើសុំកិច្ចប្រជុំបន្ត ដែលបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការធានាថា ធាតុចូលរបស់ អូឌីស៊ី មិនត្រឹមតែត្រូវបានទទួលស្គាល់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏រួមបញ្ចូលនៅក្នុងដំណើរការនីតិប្បញ្ញត្តិផងដែរ។ ឯកឧត្តម ថេង ច័ន្ទ សង្វារ រដ្ឋលេខាធិការ រដ្ឋលេខាធិការ និងជាក្រុមការងារច្បាប់ភូមិបាល របស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ “អរគុណ! ខ្ញុំសូមកោតសរសើរចំពោះធាតុចូល និងមតិរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាល។ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលស្នើសុំឱ្យទីប្រឹក្សាធ្វើ វាអាចនឹងចំណាយប្រាក់រាប់លានដុល្លារដើម្បីធ្វើដូច្នេះ”។ ឥទ្ធិពលនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នារបស់ អូឌីស៊ី មានភាពច្បាស់លាស់នៅពេលដែលក្រសួងទទួលស្គាល់ និងរួមបញ្ចូលច្រើនជាង ១៥ ចំណុចពីការដាក់ស្នើរបស់ អូឌីស៊ីដែលបង្ហាញពីជំហានដ៏សំខាន់ឆ្ពោះទៅរកការបង្កើតគោលនយោបាយប្រកបដោយបរិយាបន្ន។ ខណៈពេលដែលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ អូឌីស៊ីមិនតែងតែត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយផ្ទាល់នោះ ការសម្រេចបាននូវឥទ្ធិពលរួមរបស់ពួកគេសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការបញ្ចុះបញ្ចូលដែលកំពុងបន្ត និងការចូលរួមសហការ។ ការចូលរួមចំណែកក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលថ្មី អូឌីស៊ី នៅតែប្តេជ្ញាធ្វើការដើម្បីសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍សហគមន៍។ ប្រដាប់ដោយចំណេះដឹង ការរួបរួម និងចក្ខុវិស័យរួមសម្រាប់សង្គមមួយដែលកាន់តែមានភាពយុត្តិធម៌ និងសមធម៌ អូឌីស៊ី ត្រូវបានរៀបចំដើម្បីប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាប្រឈមខាងមុខ ដោយជឿជាក់លើអំណាចរបស់ខ្លួនដើម្បីជះឥទ្ធិពលដល់ការផ្លាស់ប្តូរសំខាន់ៗតាមរយៈសកម្មភាពរួម។
ការផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយាឆ្នើយតបទៅកាន់ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ
លោក អឿន សារុន មានអាយុ ៧១ឆ្នាំ ជាប្រធាន អង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន (CBO) នៅភូមិថ្មី ឃុំបន្សាយត្រែង ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។ លោកដឹកនាំអង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋានមួយឈ្មោះថា \"សហគមន៍មរតកភូមិថ្មី \" ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសជាសមាជិកមួយក្រុមក្នុងគម្រោង រួមគ្នាដើម្បីយុត្តិធម៌យេនឌ័រ (T4GJ) នៅខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២។ លោក អឿន សារុន មានអាយុ ៧១ឆ្នាំ ជាប្រធាន អង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន (CBO) នៅភូមិថ្មី ឃុំបន្សាយត្រែង ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។ លោកដឹកនាំអង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋានមួយឈ្មោះថា \"សហគមន៍មរតកភូមិថ្មី \" ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសជាសមាជិកមួយក្រុមក្នុងគម្រោង រួមគ្នាដើម្បីយុត្តិធម៌យេនឌ័រ (T4GJ) នៅខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២។ ស្រដៀងទៅនឹងមេដឹកនាំ អង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន ផ្សេងទៀតដែលចូលរួមក្នុងគម្រោង រួមគ្នាដើម្បីយុត្តិធម៌យេនឌ័រ លោក សារុន បានសម្របសម្រួលការប្រជុំសហគមន៍ដើម្បីចែករំលែកចំណេះដឹង និងការយល់ដឹងអំពីការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ដើម្បីឱ្យអ្នកចូលរួមអាចផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងបន្ថែមទៀតដល់ក្រុមគ្រួសារ និងអ្នកជិតខាង។ ក្នុងពេលផ្ទាល់នោះលោកក៏បន្តផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងរបស់ខ្លួនដល់អ្នកជិតខាង និងមិត្តភ័ក្តិផងដែរ។ គាត់សង្កេតឃើញថា គ្រួសារ និងសហគមន៍របស់គាត់បានផ្លាស់ប្តូរបន្តិចម្តងៗនូវការគិតរបស់ពួកគេលើការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងពីអ្វីដែលពួកគេបានធ្វើកាលពីអតីតកាល និងរបៀបដែលពួកគេអាចទប់ស្កាត់វាឥឡូវនេះ និងទៅអនាគត។