ការចូលរួមក្នុងការពិភាក្សា និងសិក្សាអំពីបញ្ហាជួយបង្កើនទំនុកចិត្តរបស់យុវជនជនជាតិដើមភាគតិច។
“ដោយសារខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងសកម្មភាព និងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗ ឥឡូវនេះខ្ញុំកាន់តែមានទំនុកចិត្តក្នុងការបង្ហាញខ្លួនខ្ញុំ និងសហគមន៍របស់ខ្ញុំ។”
លោក ម៉ុង សាមុត ជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅ អាយុ ២២ឆ្នាំ។ លោកមានស្រុកកំណើតនៅភូមិសៀងសាយ ឃុំតាវែងក្រោម ស្រុកតាវែង ខេត្តរតនគិរី។ វាគឺជាកន្លែងដែលគាត់រស់នៅជាមួយគ្រួសាររបស់គាត់។ ក្នុងនាមជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិច គាត់មានឱកាសតិចតួចក្នុងការសិក្សាបានជ្រៅជ្រះ។ គាត់ធ្លាប់ជាកសិករវ័យក្មេងម្នាក់ដែលមិនមានទំនុកចិត្ត ហើយក៏រវល់ជាមួយនឹងការងាររបស់គាត់ ដែលធ្វើឱ្យគាត់មិនបានដឹងពីស្ថានភាពនៅក្រៅសហគមន៍ច្រើននោះឡើយ។ ទោះយ៉ាងណា បញ្ហាដីធ្លី និងព្រៃឈើបានកើតឡើងក្នុងសហគមន៍របស់គាត់។ គាត់មានបំណងស្វែងរកជំនួយ ព្រមទាំងបង្ហាញពីកង្វល់ និងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះជាមួយអ្នកដទៃ ដើម្បីទទួលបានការអន្តរាគមន៍ការពារ។
រហូតដល់គាត់ស្គាល់អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) និងអង្គការអភិរក្សភាសាជនជាតិដើមភាគតិច គាត់មានឱកាសបានរៀន និងចូលរួមក្នុងសកម្មភាព ព្រមទាំងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗ ដូចជាវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការរាយការណ៍ព័ត៌មានដោយប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃ ការធ្វើទស្សនីយកម្មទិន្នន័យសម្រាប់ការបង្ហាញសាច់រឿង និងកិច្ចប្រជុំផ្សេងៗទៀត។ គាត់បានរៀនពីរបៀបកំណត់បញ្ហា កែសម្រួលវីដេអូ និងចំណេះដឹងជាមូលដ្ឋានអំពីធនធានធម្មជាតិ ដីធ្លី និងព្រៃឈើ។ ទោះបីជាចំណេះដឹងរបស់គាត់មិនអាចប្រៀបធៀបទៅនឹងអ្នករស់នៅក្នុងទីក្រុងក៏ដោយ គាត់នៅតែមិនលះបង់ ហើយតែងតែយកចិត្តទុកដាក់លើមេរៀន និងការពិភាក្សា។
ចំណងដែលចង់បង្ហាញពីកង្វល់ និងបញ្ហាប្រឈមរបស់សហគមន៍ធ្វើឱ្យគាត់មិនដែលបោះបង់ចោលឡើយ។ គាត់ត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចក្នុងការចែករំលែកអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងសហគមន៍របស់គាត់ ខណៈពេលដែលប្រមូលព័ត៌មានពីអ្នកដ៏ទៃ ដើម្បីចែករំលែកជាមួយសហគមន៍របស់គាត់។ គាត់នឹងព្យាយាមបើកបង្ហាញពីវប្បធម៌ ជីវភាពរស់នៅ និងបញ្ហាសហគមន៍របស់គាត់តាមរយៈអ្វីដែលគាត់បានរៀន ប្រសិនបើគាត់មានឱកាស។
រឿងរ៉ាវស្រដៀងគ្នា
ការនិទានរឿងដោយប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដោយអ្នកចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ
ទិន្នន័យគឺជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់របស់គ្រប់ស្ថាប័ន និងអ្នកសារព័ត៌មាន។ ការស្វែងរកតម្លៃនៅក្នុងទិន្នន័យ និងការទំនាក់ទំនងតម្លៃនោះទៅកាន់ទស្សនិកជនគោលដៅរបស់អ្នកត្រូវការពេលវេលា។ ការបង្ហាញតារាងដោយសាមញ្ញជាមួយតួរលេខគឺមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃទិន្នន័យនោះទេ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលដែលទិន្នន័យត្រូវបានបង្ហាញក្នុងទម្រង់ជាសាច់រឿង បុគ្គលម្នាក់ៗទំនងជាពេញចិត្តចំពោះសារៈសំខាន់របស់វា ហើយមានការឆ្លើយតបទៅតាមនោះដែរ។ អ្វីដែលល្អនោះគឺថាមនុស្សចូលចិត្តអានរឿង។ ការនិទានរឿងគឺជាឧបករណ៍ដ៏ល្អសម្រាប់ការអប់រំ ពន្យល់ និងមានឥទ្ធិពលលើទស្សនិកជន ឬសកម្មភាពដែលមានគោលបំណងជាក់លាក់។ នៅថ្ងៃទី២០-២១ និង ២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍបានរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពី \"ការធ្វើទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ និងការនិទានរឿងដោយប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ\" ដើម្បីឱ្យអ្នកចូលរួមទទួលបាននូវការយល់ដឹងអំពីទិន្នន័យជាមូលដ្ឋាន និងជំនាញនិទានរឿងដោយប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ។ សិក្ខាកាមបានសិក្សាអំពីគោលការណ៍នៃទិន្នន័យ ក៏ដូចជាការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យសម្រាប់ការផលិតទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ និងការនិទានរឿងខ្លី។ ទោះបីជាយើងមានពេលខ្លីក៏ដោយ សិក្ខាកាមរបស់យើងអាចបង្កើតទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ ហើយបញ្ចូលវាទៅក្នុងសាច់រឿងដែលអាចបង្ហាញពីទិន្នន័យបាន។ ចំណាំ៖ សាច់រឿងដែលបានបង្ហាញនេះ មិនមានការត្រួតពិនិត្យឱ្យបានជាក់លាក់នោះទេ។ សាច់រឿងទាំងនេះគ្រាន់តែជាផ្នែកមួយនៃលំហាត់អនុវត្តរបស់សិក្ខាកាមតែប៉ុណ្ណោះ។ សាច់រឿងទី១៖ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនៅកម្ពុជា សិក្ខាកាមបានបង្កើតសាច់រឿងដោយប្រើប្រាស់ទស្សនីយកម្មទិន្នន័យដែលមានឈ្មោះថា \"តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសភាគច្រើនរបស់កម្ពុជាមិនបង្ហាញពីចំនួនក្រុមហ៊ុនជាក់លាក់ទេ\"។ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនៅកម្ពុជាមិនបង្ហាញពីចំនួនក្រុមហ៊ុនជាក់លាក់ទេ នេះបង្ហាញថាពួកគេស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលរៀបចំផែនការ និងមិនទាន់ដំណើរការនៅឡើយ។ វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការចាត់វិធានការបន្ថែមទៀត និងបំពេញគម្រោងទាំងនោះជាមួយនឹងដើមទុនវិនិយោគខ្ពស់ដែលអាចធ្វើតាមតំបន់។ យោងតាមទិន្នន័យ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចដ៏មានសក្ដានុពលរបស់កម្ពុជាគឺស្ថិតនៅ រាជធានីភ្នំពេញ កណ្តាល ព្រះសីហនុ ស្វាយរៀង និងកោះកុង។ សាច់រឿងទី២៖ ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅដងទន្លេមេគង្គ និងការប្រើប្រាស់ថាមពលក្នុងតំបន់ សេរីនៃទស្សនីយកម្មទិន្នន័យត្រូវបានប្រើដើម្បីបង្ហាញពី \"ចំនួននៅពីក្រោយទំនប់វារីអគ្គិសនីមេគង្គ\"។ កម្ពុជា ថៃ ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា និងវៀតណាមសុទ្ធតែមានគោលបំណងដូចគ្នា គឺពួកគេចង់សាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី។ នៅពេលដែលការប្រើប្រាស់ថាមពលក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក និងការព្រួយបារម្ភអំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុមានការកើនឡើង ដំណោះស្រាយមួយអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហាទាំងពីរក្នុងពេលតែមួយគឺ ការកសាងទំនប់វារីអគ្គីសនីនៅក្នុងតំបន់មេគង្គ។ វៀតណាមគឺជាប្រទេសនាំមុខគេលើការប្រើប្រាស់ថាមពល ជាមួយនឹងចំនួនកើនឡើងជាលំដាប់រហូតដល់ឆ្នាំ២០២០។ រឿងមួយដែលជាក់លាក់នោះគឺ ការប្រើប្រាស់អគ្គិសនីកំពុងកើនឡើងនៅគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ ហើយមិនមានសញ្ញានៃការថមថយឡើយ។ គម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីមួយចំនួនត្រូវបានគេគ្រោងទុកនៅទូទាំងប្រទេសមេគង្គទាំង៥។ ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា មានគម្រោងថាមពលវារីអគ្គីសនីច្រើនជាងគេ ដែលមានសមត្ថភាពសរុបរហូតដល់ ៦១.៤១២,១ មេហ្គាវ៉ាត់។ គម្រោងភាគច្រើននៅតែស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលធ្វើផែនការ ទោះបីជាប្រទេសវៀតណាមមានអត្រាប្រតិបត្តិការគម្រោងវារីអគ្គិសនីខ្ពស់បំផុតក៏ដោយ។ អនាគតនៃថាមពលកកើតឡើងវិញគឺភ្លឺស្វាង ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះប្រកែកថាវាចំណាយពេលយូរពេកហើយ។ សាច់រឿងទី៣៖ ទីតាំងស្ថានីយវារីអគ្គិសនីដ៏មានសក្តានុពលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សិក្ខាកាមរបស់យើងក៏បានប្រើប្រាស់ទិន្នន័យទំនប់វារីអគ្គិសនីពីគេហទំព័ររបស់អូឌីស៊ី ដើម្បីបង្ហាញថាខេត្តណាដែលមានវារីអគ្គិសនីច្រើនជាងគេ។ លទ្ធផលបង្ហាញថាទំនប់វារីអគ្គីសនីភាគច្រើនស្ថិតនៅភាគឦសានរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសក្នុងខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង និងរតនគិរី។ កោះកុងក៏ជាខេត្តដែលមានទំនប់វារីអគ្គិសនីច្រើនដែរ។ សាច់រឿងទី៤៖ ការបាត់ព្រៃឈើនៅកម្ពុជារយៈពេល ២០ឆ្នាំចុងក្រោយ យុវជនជនជាតិដើមភាគតិចមកពីខេត្តរតនគិរីបង្កើតទស្សនីយកម្មសាច់រឿងខ្លីមួយមានចំណងជើងថា «តើព្រៃឈើនៅកម្ពុជាពិតជាបាត់បង់មែនទេ?» ផ្អែកលើទិន្នន័យឃ្លាំមើលព្រៃឈើសកល។ ទិន្នន័យស្តីពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅកម្ពុជាបង្ហាញថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើមានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ពីឆ្នាំ២០០១ ដល់ឆ្នាំ២០១០ ប៉ុន្តែមានការថយចុះបន្តិចពីឆ្នាំ២០១១ ដល់ឆ្នាំ២០២១។ សាច់រឿងទី៥៖ និន្នាការនៃការនេសាទនៅតាមតំបន់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចន្លោះឆ្នាំ២០០៩ និងឆ្នាំ២០១៩ នៅក្នុងការបង្ហាញសាច់រឿងខ្លីដោយប្រើទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ \"សកម្មភាពនេសាទតាមតំបន់\" បង្ហាញពីតំបន់នេសាទនៅប្រទេសកម្ពុជារួមមាន តំបន់វាលទំនាប តំបន់ទន្លេសាប តំបន់ខ្ពង់រាប/ភ្នំ និងតំបន់ឆ្នេរ។ ប្រទេសកម្ពុជាមានខេត្តចំនួន២០ ដែលមានសហគមន៍នេសាទ។ បើប្រៀបធៀបនឹងខេត្តចំនួន ១៩ ផ្សេងទៀត ខេត្តកោះកុងមានសហគមន៍នេសាទច្រើនជាងគេ បន្ទាប់មកគឺខេត្តពោធិ៍សាត់ និងខេត្តព្រៃវែង។ សហគមន៍នេសាទនៅខេត្តស្វាយរៀងមានតិចជាងគេ។
បង្កើនសមត្ថភាពយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចលើការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃដើម្បីរាយការណ៍ព័ត៌មាន
ការទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលក្នុងការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទស្មាតហ្វូនដើម្បីរាយការណ៍ព័ត៌មានឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនៈរបស់យុវជនជនជាតិដើមភាគតិច “វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ខ្ញុំ ដោយសារខ្ញុំអាចប្រើវាដើម្បីផ្តល់អំណាចដល់សហគមន៍របស់ខ្ញុំ និងចែករំលែកជាមួយអ្នកដទៃអំពីសហគមន៍របស់យើង និងអ្វីដែលយើងកំពុងរស់នៅជាមួយ។” លោក ឡាវ ប៊ុនឌីញ ជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយ។ លោកមានស្រុកកំណើតនៅភូមិប៉ក់ធំ ឃុំប៉ក់ញ៉ៃ ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី ហើយគាត់រស់នៅទីនោះអស់រយៈពេល ២៧ឆ្នាំមកហើយ។ លោកមិនសូវមានចំណេះដឹងច្រើនក្នុងការសរសេររឿង ក៏ដូចជារូបថត និងការថតវីដេអូនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកតែងតែចង់ចែករំលែកជីវិតប្រចាំថ្ងៃក្នុងនាមជាយុវជនជនជាតិដើមភាគតិច ជីវភាពរស់នៅ និងវប្បធម៌ ក៏ដូចជាបរិស្ថាននៅក្នុងសហគមន៍របស់លោកជាមួយមនុស្សផ្សេងទៀតតាមរយៈបណ្តាញសង្គម។ លោក ឡាវ ប៊ុនឌីញ កំពុងបង្ហាញអំពីរបៀបប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃក្នុងការកាត់តវីដេអូ នៅក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃដើម្បីរាយការណ៍ព័ត៌មាន ដែលរៀបចំឡើងដោយ CIPL ។ លោកមានឱកាសរៀនអ្វីដែលលោកចូលចិត្ត និងរង់ចាំ នៅពេលដែលលោកបានដឹងពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការរាយការណ៍ព័ត៌មានដោយប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃ ដែលរៀបចំឡើងដោយអង្គការអភិរក្សភាសាជនជាតិដើមភាគតិច (CIPL) ដែលសហការជាមួយអង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (ODC)។ លោកបានចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដែលមានបំណងកសាងសមត្ថភាពយុវជនជនជាតិដើមភាគតិច អំពីរបៀបប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទក្នុងការរាយការណ៍អំពីការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ តាមរយៈការសរសេររឿងខ្លីៗ និងការប្រើប្រាស់រូបថតជាយន្តការផ្អែកលើភស្តុតាង នៅថ្ងៃទី២១ ដល់ថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ នៅខេត្តរតនគិរី។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះទាមទារឱ្យលោកខិតខំប្រឹងប្រែង និងចំណាយពេលវេលាបន្ថែមទៀត ដើម្បីពង្រឹងជំនាញរបស់លោក។ យុវជនជនជាតិដើមភាគតិចចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃដើម្បីរាយការណ៍ព័ត៌មាន ដែលរៀបចំឡើងដោយ CIPL ។ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់លោកក្នុងការចែករំលែកអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងសហគមន៍របស់លោកបានបំផុសគំនិតឱ្យលោកតស៊ូឆ្លងកាត់ឧបសគ្គទាំងនេះ។ បច្ចុប្បន្នលោកអាចសរសេររឿង និងកែសម្រួលវីដេអូ ដើម្បីចែករំលែកនៅលើបណ្តាញសង្គម។ លោកមានអរគុណយ៉ាងខ្លាំងចំពោះអ្នករៀបចំដែលផ្តល់ឱកាសឱ្យលោករៀនអ្វីដែលលោកតែងតែប្រាថ្នា។ លោកបានបង្ហោះវីដេអូផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក \"រៀនចប់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីបរិស្ថាន ថតវីដេអូ កាត់តវីដេអូ ពីអង្គការ CIPL ខ្ញុំបានអនុវត្តបានខ្លះៗហើយ” ដើម្បីបង្ហាញពីភាពស្រស់ស្អាតនៃព្រៃឈើ បរិស្ថាន និងជីវភាពរស់នៅរបស់សហគមន៍របស់គាត់នៅលើបណ្តាញសង្គម។