ខេមបូចា សហការជាមួយ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានរៀបចំកិច្ចពិភាក្សាផ្អែកលើវិទ្យាសាស្ត្រលើកទី៦ក្រោមប្រធានបទស្តីពី ស្ថានភាពគ្រោះរាំងស្ងួតនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយមានការចូលរួមពីសំណាក់តំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិល និស្សិតមកពីសាកវិទ្យាល័យនានា និងអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន ៣៥នាក់ ក្នុងនោះមានស្ត្រីចំនួន ១៩នាក់។
សូមថ្លែងអំណរគុណដល់លោក ហួរ អ៊ិច អ្នកជំនាញគ្រប់គ្រង់គ្រោះរាំងស្ងួតថ្នាក់តំបន់នៃគណកម្មការទន្លេមេគង្គ ដែលបានចែករំលែកបទពិសោធន៍ ចំណេះដឹង និងជំនាញលើប្រធានបទនេះ។
សកម្មភាពនេះគាំទ្រមូលនិធិដោយ USAID តាមរយៈអង្គការ FHI360 ក្រោមគម្រោងគាំទ្រអង្គការសង្គមស៊ីវិល (CSS)។
រឿងរ៉ាវផ្សេងទៀត
កិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាយោបល់ស្តីពីជនជាតិដើមភាគតិច
នៅថ្ងៃទី០៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានរៀបចំ “កិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាយោបល់ស្តីពីជនជាតិដើមភាគតិច” ជាមួយអង្គការដៃគូររួមមាន អង្គការអភិរក្សភាសាជនជាតិដើមភាគតិច អង្គការភូមិខ្ញុំ អង្គការដើម្បីជីវភាព និងព្រៃឈើ និងសមាគមយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា ព្រមទាំងអង្គការសុខភាពគ្រួសារអន្តរជាតិ ដើម្បីកំណត់បញ្ហាប្រឈម សកម្មភាព ក៏ដូចជាពិភាក្សាអំពីតួនាទីរបស់ក្រុមប្រឹក្សា និងការដាក់បញ្ចូលសមាជិកថ្មី។ គម្រោងនេះត្រូវបានគាំទ្រមូលនិធិដោយទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ (USAID) តាមរយៈអង្គការសុខភាពគ្រួសារអន្តរជាតិ (FHI 360) ក្រោមមូលនិធិសម្រាប់ចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ពីគម្រោងគាំទ្រអង្គការសង្គមស៊ីវិល (CSS)។
វគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីទស្សនីយកម្មទិន្នន័យក្នុងសារព័ត៌មាន
កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) បានរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយស្តីអំពី \"ទស្សនីយកម្មទិន្នន័យក្នុងសារព័ត៌មាន\" ដោយមានការចូលរួមពីក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន ១៤នាក់ (ស្ត្រី ២នាក់) មកពីទីកន្លែងផ្សេងៗគ្នាដូចជា រាជធានីភ្នំពេញ ក្រចេះ សៀមរាប បាត់ដំបង ស្ទឹងត្រែង និងមណ្ឌលគិរី។ ជាមួយនឹងវគ្គបណ្តុះបណ្តាល \"ទស្សនីយកម្មទិន្នន័យក្នុងសារព័ត៌មាន\" សិក្ខាកាមអាចចាប់ផ្តើមដំណើរការផ្លាស់ប្តូរការរាយការណ៍ព័ត៌មានដែលស្វែងយល់ពីចំនុចប្រសព្វនៃទិន្នន័យ និងការនិទានរឿង។ ទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ គឺជាសិល្បៈនៃការបំប្លែងទិន្នន័យដើមទៅជារូបភាពដែលគួរឱ្យទាក់ទាញ ហើយវាជួយក្នុងការពន្លឿនការនិទានរឿងផងដែរ។ ក្នុងយុគសម័យដែលព័ត៌មានជាច្រើនវាយលុក អ្នកសារព័ត៌មានដែលមានជំនាញទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ មានសមត្ថភាពក្នុងការផ្លាស់ប្តូរសំណុំទិន្នន័យស្មុគស្មាញ ទៅជាក្រាហ្វ គំនូសតាងអន្តរកម្ម និងផែនទីដែលងាយស្រួលយល់។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះនឹងផ្តល់នូវឱកាសមួយក្នុងការរួមបញ្ចូលគ្នានូវជំនាញសារព័ត៌មានប្រកបដោយភាពច្បាស់លាស់ ជាមួយនឹងភាពជាក់លាក់នៃទិន្នន័យ ដែលជាសក្តានុពលនៃការនិទានរឿងឱ្យទាក់ទាញ ផ្តល់ព័ត៌មាន និងបំផុសគំនិត។ គោលបំណងចម្បងនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ គឺដើម្បីផ្តល់បន្ថែមឱ្យអ្នកសារព័ត៌មាននូវជំនាញក្នុងការបញ្ចូលទស្សនីយកម្មទៅក្នុងនិទានរឿងរបស់ពួកគេ។ តាមរយៈការធ្វើដូច្នេះ ពួកគេនឹងទទួលបានសមត្ថភាពក្នុងការបញ្ចូលទស្សនីយកម្មទៅក្នុងនិទានរឿង ដែលទាក់ទាញទស្សនិកជន និងបង្ហាញសាច់រឿងកាន់តែស៊ីជម្រៅតាមរយៈក្រាហ្វិកគួរឱ្យទាក់ទាញ និងអាចយល់បានយ៉ាងងាយស្រួល។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលដ៏ទូលំទូលាយនេះផ្តោតសំខាន់អំពីការស្វែងយល់អំពីទិន្នន័យ គោលការណ៍ទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ គោលការណ៍រចនាក្រាហ្វ និងសេចក្ដីណែនាំអំពី Datawrapper។ ទោះបីជាមានឧបសគ្គនៃពេលវេលាក៏ដោយ អ្នកសារព័ត៌មានដែលចូលរួមបានបង្ហាញពីការសម្របខ្លួន និងភាពអត់ធ្មត់ដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដោយពួកគេអាចបង្កើតជាទស្សនីយកម្មទិន្នន័យដោយជោគជ័យ និងអាចបញ្ចូលវាទៅក្នុងសាច់រឿង។ សិក្ខាកាមទាំងអស់បានបង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្តដ៏សក្តិសមក្នុងការរៀនពីឧបករណ៍ថ្មី និងគំនិតជុំវិញវា។ ការខិតខំប្រឹងប្រែង ធ្វើឱ្យពួកគេអាចបង្កើតជាទស្សនីយកម្មទិន្នន័យអន្តរកម្មចំនួន ១៤ ផ្សេងៗគ្នាដោយប្រើប្រាស់ Datawrapper។ យើងទទួលស្គាល់ថា ទស្សនីយកម្មរបស់ពួកគេប្រហែលជាមិនទាន់ត្រូវបានចាត់ទុកថាជំនាញនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែវាក៏ជាភស្តុតាងបង្ហាញថាពួកគេបានទទួលការយល់ដឹងជាមូលដ្ឋានពីរបៀបបង្កើតទស្សនីយកម្មទិន្នន័យដែលអាចលើកកម្ពស់ខ្លឹមសារអត្ថបទព័ត៌មានរបស់ពួកគេមួយកម្រិតទៀត។ ជាងនេះទៅទៀត វាកត់សម្គាល់ថា ភាគច្រើននៃអ្នកចូលរួមទាំងអស់បានបង្ហាញពីចំណាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលបន្ថែមទៀត។ ពួកគេចង់ឱ្យវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះមានរយៈពេលវែងជាងមុន ហើយនៅតែសាទរចំពោះការបន្តធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពទិន្នន័យ និងវិធីសាស្ត្រធ្វើទស្សនីយកម្មថ្មីៗ។ ចំណាប់អារម្មណ៍ទាំងនេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ពួកគេក្នុងនាមជាអ្នកសារព័ត៌មាន និងការយកចិត្តទុកដាក់របស់ពួកគេក្នុងការផ្តល់នូវខ្លឹមសារព័ត៌មានប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ដល់សាធារណជន។ គម្រោងនេះត្រូវបានគាំទ្រមូលនិធិដោយ ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ តាមរយៈអង្គការសុខភាពគ្រួសារអន្តរជាតិ ក្រោមមូលនិធិសម្រាប់ចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ពីគម្រោងគាំទ្រអង្គការសង្គមស៊ីវិល។
កិច្ចប្រជុំចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកទី២
កិច្ចប្រជុំចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកទី២ បានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ស្ថិតនៅការិយាល័យអង្គការសុខភាពអន្តរជាតិដែលមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ២៥នាក់ (ស្រី ៦នាក់)។ កិច្ចប្រជុំនេះបានប្រមូលផ្តុំនូវអ្នកចូលរួមដែលមកពីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ក្រសួងមហាផ្ទៃ អង្គការសង្គមស៊ីវិល អង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន ក្រុមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអ្នកតំណាងជនជាតិដើមភាគតិចដែលមកពីខេត្តព្រះវិហារ រតនគិរី និងមណ្ឌលគិរី។ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំនេះឡើងដោយមានការគាំទ្រមូលនិធិពីទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ តាមរយៈអង្គការសុខភាពគ្រួសារអន្តរជាតិ ដែលជាផ្នែកមួយនៃមូលនិធិសម្រាប់ចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ពីគម្រោងគាំទ្រអង្គការសង្គមស៊ីវិល។ អូឌីស៊ីអនុវត្តគម្រោងនេះដោយមានការសហការជាមួយសមាជិកចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ៣ គឺ ខេមបូចា អង្គការអភិរក្សភាសាជនជាតិដើមភាគតិច និងអេកូយុវទូត។ គម្រោងនេះមានគោលបំណងធ្វើឱ្យការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិកាន់តែមាននិរន្តរភាព ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងតម្រូវការ និងកង្វល់របស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ អូឌីស៊ីបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំដំបូងរបស់ចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ដែលមានការចូលរួមពីចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងដៃគូរពាក់ព័ន្ធដើម្បីកសាងបណ្តាញ រៀនសូត្រពីគ្នា គូសផែនទីយុទ្ធសាស្ត្រសំខាន់ៗ និងបោះជំហានលើសកម្មភាពបន្ថែមទៀតលើការតស៊ូមតិស្តីពីការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកនេះ យើងនឹងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនៃការចុះបញ្ជីដីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជាដែលជាប្រធានបទដ៏មានសារៈសំខាន់ និងចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់ដៃគូរពាក់ព័ន្ធ។ កិច្ចប្រជុំនេះមានគោលបំណងដូចជា៖ បង្កើតបរិយាកាសសម្រាប់បណ្តាញដើម្បីរៀនសូត្រ និងចែករំលែក បង្ហាញបច្ចុប្បន្នភាពការចុះបញ្ជីដីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិច លើកទឹកចិត្តចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកពាក់ព័ន្ធចូលរួមសហការជាមួយគ្នា។ តំណាងក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ និងក្រសួងមហាផ្ទៃបានចែករំលែកព័ត៌មានថ្មីៗស្តីពី ការផ្តល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិច។ បច្ចុប្បន្ននេះ សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចចំនួន ១៥២ បានចុះបញ្ជីជានីតិបុគ្គលជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ ខណៈដែលសហគមន៍ចំនួន ៩៤ បានស្នើសុំប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិចពីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់។ ដោយឡែក សហគមន៍ប្រមាណ ២៦ បានផ្អាកក្នុងការចុះបញ្ជីដីសមូហភាពដោយសារបញ្ហាប្រឈម និងឧបសគ្គផ្សេងៗ។ ជនជាតិដើមភាគតិចមួយចំនួនប្រហែលជាចង់បានកម្មសិទ្ធិដីឯកជនដែលអាចលក់ ឬប្រើប្រាស់ដើម្បីទទួលកម្ចីពីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបាន។ ក្នុងករណីខ្លះទៀត ដីដែលបានស្នើសុំត្រួតស៊ីគ្នាជាមួយតំបន់ការពារធម្មជាតិ និងគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងបរិស្ថាន និងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។ បច្ចុប្បន្ន សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចចំនួន ៣៨ ក្នុងខេត្តចំនួនបួនបានទទួលប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិចដែលស្មើនឹងផ្ទៃដីសរុបប្រមាណ ៣៩.៣៤២ហិកតា ដែលស្ថិតនៅខេត្តស្ទឹងត្រែងចំនួន ២ សហគមន៍ ខេត្តក្រចេះចំនួន ៤ សហគមន៍ ខេត្តមណ្ឌលគិរីចំនួន ៧ សហគមន៍ និងខេត្តរតនគិរីចំនួន ២៥ សហគមន៍។ សហគមន៍ចំនួនពីរទៀតត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងទទួលបានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីសមូហភាពនៅខែមករាឆ្នាំ២០២៣ នេះ។ កិច្ចប្រជុំនេះក៏បានពិភាក្សាអំពីបញ្ហាប្រឈមនៃការធ្វើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិចផងដែរ។ អ្នកចូលរួមទាំងអស់មានឱកាសសួរនាំក្រសួង និងសុំយោបល់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដីសហគមន៍របស់ខ្លួន។ ដំណើរការនៃការចុះបញ្ជីដីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិចមានភាពស្មុគស្មាញ និងចំណាយពេលច្រើន។ ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិជួនកាលមិនអាចចេញបានទេ ហើយត្រូវផ្អាកដោយសារបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន។ សហគមន៍តែងតែជួបការលំបាកក្នុងការទទួលបានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីសមូហភាពបើសិនជាគ្មានការគាំទ្រពីអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាននោះទេ ព្រោះកម្រិតនៃចំណេះដឹងរបស់ពួកគាត់អំពីភាសាខ្មែរ ច្បាប់ និងនីតិវិធីនៃការចុះបញ្ជីនៅមានកម្រិតនៅឡើយ។ ក្នុងករណីខ្លះ ជនជាតិដើមភាគតិចមិនបានយល់ដឹងអំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិចនោះទេ។ សមាជិកសហគមន៍មួយចំនួនអាចមើលឃើញអត្ថប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនហើយចង់ដកខ្លួនចេញពីប័ណ្ណកម្មសិទ្ធដីសមូហភាព។ វាមានន័យថាពួកគេចង់បានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីឯកជនរបស់ខ្លួន។ ពេលខ្លះអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមិនមានការជំរុញ និងសហការជាមួយសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចទាក់ទងនឹងនីតិវិធីនៃការធ្វើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដី ទោះបីជាក្រសួងកំពុងព្យាយាមពន្លឿនការចុះបញ្ជីដីសមូហភាពក៏ដោយ។ ក្នុងករណីជាច្រើន សហគមន៍បដិសេធមិនទទួលយកដីដែលរដ្ឋាភិបាលមានឆន្ទៈផ្តល់ឱ្យនោះឡើយ។ បន្ទាប់ពីកិច្ចពិភាក្សាដែលមានការចូលរួម សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យចងក្រងឯកសារអំពីបញ្ហាទាក់ទងនឹងការផ្តល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិចហើយរាយការណ៍ជូនក្រុមការងារចំពោះកិច្ច។ អង្គការអូឌីស៊ីនឹងបន្តធ្វើជាអ្នករៀបចំកិច្ចប្រជុំចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិលប្រចាំត្រីមាសជាមួយសមាជិក និងចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីចែករំលែកមេរៀន ព័ត៌មាន និងបញ្ហាអាទិភាពលើការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ បរិស្ថាន ព្រៃឈើ ដីធ្លី ជនជាតិដើមភាគតិច ការវាយតម្លៃបរិស្ថានជាយុទ្ធសាស្ត្រ និងការវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាន។