Learning Platform Close

ការផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយាឆ្នើយតបទៅកាន់ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ

លោក អឿន សារុន មានអាយុ ៧១ឆ្នាំ ជាប្រធាន អង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន (CBO) នៅភូមិថ្មី ឃុំបន្សាយត្រែង ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។ លោកដឹកនាំអង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋានមួយឈ្មោះថា "សហគមន៍មរតកភូមិថ្មី " ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសជាសមាជិកមួយក្រុមក្នុងគម្រោង រួមគ្នាដើម្បីយុត្តិធម៌យេនឌ័រ (T4GJ) នៅខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២។

លោក អឿន សារុន មានអាយុ ៧១ឆ្នាំ ជាប្រធាន អង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន (CBO) នៅភូមិថ្មី ឃុំបន្សាយត្រែង ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។ លោកដឹកនាំអង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋានមួយឈ្មោះថា "សហគមន៍មរតកភូមិថ្មី " ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសជាសមាជិកមួយក្រុមក្នុងគម្រោង រួមគ្នាដើម្បីយុត្តិធម៌យេនឌ័រ (T4GJ) នៅខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២។

ស្រដៀងទៅនឹងមេដឹកនាំ អង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន ផ្សេងទៀតដែលចូលរួមក្នុងគម្រោង រួមគ្នាដើម្បីយុត្តិធម៌យេនឌ័រ លោក សារុន បានសម្របសម្រួលការប្រជុំសហគមន៍ដើម្បីចែករំលែកចំណេះដឹង និងការយល់ដឹងអំពីការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ដើម្បីឱ្យអ្នកចូលរួមអាចផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងបន្ថែមទៀតដល់ក្រុមគ្រួសារ និងអ្នកជិតខាង។ ក្នុង​ពេល​ផ្ទាល់​នោះលោក​ក៏​បន្ត​ផ្សព្វផ្សាយ​ចំណេះ​ដឹង​របស់​ខ្លួន​ដល់​អ្នក​ជិត​ខាង និង​មិត្តភ័ក្តិ​ផង​ដែរ។ គាត់សង្កេតឃើញថា គ្រួសារ និងសហគមន៍របស់គាត់បានផ្លាស់ប្តូរបន្តិចម្តងៗនូវការគិតរបស់ពួកគេលើការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងពីអ្វីដែលពួកគេបានធ្វើកាលពីអតីតកាល និងរបៀបដែលពួកគេអាចទប់ស្កាត់វាឥឡូវនេះ និងទៅអនាគត។

រឿងរ៉ាវស្រដៀងគ្នា

31

កាន់តែច្រើនកាន់ល្អ៖ ការបញ្ចូលធាតុចូលទៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាល

សកម្មភាពគាំទ្រអង្គការសង្គមស៊ីវិលរបស់ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ៖ គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ មូលនិធិសម្រាប់ចង្កោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល បង្ហាញពីតម្លៃនៃការសហការគ្នាក្នុងការតស៊ូមតិ និងការចូលរួមជាយុទ្ធសាស្រ្តក្នុងការសម្រេចបាននូវកំណែទម្រង់នីតិប្បញ្ញត្តិដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់សង្គម។ មធ្យោបាយរបស់ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ ដែលផ្តោតលើការលើកកម្ពស់ការចូលរួមប្រកបដោយអត្ថន័យក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ និងការកសាងការដាក់បញ្ចូលក្នុងសង្គម បង្ហាញពីការលះបង់ ការប្តេជ្ញាចិត្ត និងសកម្មភាពប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងធានាថា សំឡេងរបស់សហគមន៍ អង្គការសហគមន៍ (CBOs) និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល (CSOs) មិនត្រឹមតែត្រូវបានឮប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបញ្ចូលទៅក្នុងដំណើរការរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាល ដែលគ្រប់គ្រងសិទ្ធិ និងការគ្រប់គ្រងដីធ្លីនៅកម្ពុជាផងដែរ។ នៅខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤  អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានចាប់ផ្តើមដំណើរការដោយស្នើសុំជាផ្លូវការនូវសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលពីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ (MLMUPC) ក្នុងត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការចូលរួមសហការ។ នៅពេលដែល  អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានទទួលសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ ក្រុមរបស់ខ្លួនបានចាប់ផ្តើមកៀងគរកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងភ្លាមៗ។  អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ បានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ និងកិច្ចសន្ទនាដែលសម្របសម្រួល ដើម្បីលើកកម្ពស់ការពិគ្រោះ និងការពិភាក្សាយ៉ាងទូលំទូលាយ ដែលមានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងថ្នាក់ជាតិ។ ដោយធ្វើការជាមួយអ្នកជំនាញច្បាប់ អូឌីស៊ី បានធានាថា ភាពស្មុគស្មាញនៃច្បាប់ត្រូវបានបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់លាស់ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យមានការចូលរួម និងជូនដំណឹងពីថ្នាក់មូលដ្ឋានដល់ថ្នាក់ជាតិ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសហការរបស់ អូឌីស៊ី បានទទួលជោគជ័យ ដោយសារយើងមានធាតុចូលដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនៈចម្រុះ។ ជាមួយនឹង ៦០ ទំព័រនៃមតិយោបល់ម៉ាទ្រិក (matrix comments) អូឌីស៊ី បានបញ្ជូនធាតុចូលរបស់ខ្លួនទៅក្រសួងក្នុងរយៈពេលដ៏តឹងតែងមួយ (ថ្ងៃទី ១៦ ខែកុម្ភៈ) ដោយបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះការចូលរួម និងការបញ្ចុះបញ្ចូលក្នុងន័យស្ថាបនា។ លើសពីការដាក់ស្នើនេះ អូឌីស៊ី បានដឹងពីតម្លៃនៃការទំនាក់ទំនង និងការតស៊ូមតិដែលកំពុងបន្ត។ ការដោះស្រាយសមភាពយេនឌ័រក្នុងកម្មសិទ្ធិដីធ្លី និងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានកិច្ចពិភាក្សាជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងចំណោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល អូឌីស៊ី បានលើកឡើងពីកង្វល់ និងជម្រើសសម្រាប់ការចូលរួមនាពេលអនាគតជាមួយក្រសួង។ វិធីសាស្រ្តសកម្មរបស់ អូឌីស៊ី បណ្តាលឱ្យមានការស្នើសុំកិច្ចប្រជុំបន្ត ដែលបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការធានាថា ធាតុចូលរបស់ អូឌីស៊ី មិនត្រឹមតែត្រូវបានទទួលស្គាល់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏រួមបញ្ចូលនៅក្នុងដំណើរការនីតិប្បញ្ញត្តិផងដែរ។ ឯកឧត្តម ថេង ច័ន្ទ សង្វារ រដ្ឋលេខាធិការ រដ្ឋលេខាធិការ និងជាក្រុមការងារច្បាប់ភូមិបាល​ របស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ “អរគុណ! ខ្ញុំសូមកោតសរសើរចំពោះធាតុចូល និងមតិរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាល។ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលស្នើសុំឱ្យទីប្រឹក្សាធ្វើ វាអាចនឹងចំណាយប្រាក់រាប់លានដុល្លារដើម្បីធ្វើដូច្នេះ”។ ឥទ្ធិពលនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នារបស់ អូឌីស៊ី  មានភាពច្បាស់លាស់នៅពេលដែលក្រសួងទទួលស្គាល់ និងរួមបញ្ចូលច្រើនជាង ១៥ ចំណុចពីការដាក់ស្នើរបស់ អូឌីស៊ី​ដែលបង្ហាញពីជំហានដ៏សំខាន់ឆ្ពោះទៅរកការបង្កើតគោលនយោបាយប្រកបដោយបរិយាបន្ន។ ខណៈពេលដែលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ អូឌីស៊ី​មិនតែងតែត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយផ្ទាល់នោះ ការសម្រេចបាននូវឥទ្ធិពលរួមរបស់ពួកគេសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការបញ្ចុះបញ្ចូលដែលកំពុងបន្ត និងការចូលរួមសហការ។ ការចូលរួមចំណែកក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលថ្មី អូឌីស៊ី នៅតែប្តេជ្ញាធ្វើការដើម្បីសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍សហគមន៍។ ប្រដាប់ដោយចំណេះដឹង ការរួបរួម និងចក្ខុវិស័យរួមសម្រាប់សង្គមមួយដែលកាន់តែមានភាពយុត្តិធម៌ និងសមធម៌ អូឌីស៊ី ត្រូវបានរៀបចំដើម្បីប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាប្រឈមខាងមុខ ដោយជឿជាក់លើអំណាចរបស់ខ្លួនដើម្បីជះឥទ្ធិពលដល់ការផ្លាស់ប្តូរសំខាន់ៗតាមរយៈសកម្មភាពរួម។

514

ការ​និទានរឿង​ដោយ​ប្រើប្រាស់​ទិន្នន័យ​ដោយ​អ្នកចូលរួម​វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​ស្តី​ពី​ទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​

​ទិន្នន័យ​គឺជា​ធាតុ​ផ្សំ​ដ៏​សំខាន់​របស់​គ្រប់​ស្ថាប័ន​ និង​អ្នក​សារព័ត៌មាន​។​ ការ​ស្វែងរក​តម្លៃ​នៅ​ក្នុង​ទិន្នន័យ​ និង​ការ​ទំនាក់ទំនង​តម្លៃ​នោះ​ទៅ​កាន់​ទស្សនិកជន​គោលដៅ​របស់​អ្នក​ត្រូវការ​ពេលវេលា​។​ ការ​បង្ហាញ​តារាង​ដោយ​សាមញ្ញ​ជាមួយ​តួរលេខ​គឺ​មិន​គ្រប់គ្រាន់​សម្រាប់​ការ​បង្ហាញ​ពី​សារៈសំខាន់​នៃ​ទិន្នន័យ​នោះទេ​។​ ​យ៉ាងណា​ក៏​ដោយ​ នៅ​ពេល​ដែល​ទិន្នន័យ​ត្រូវ​បាន​បង្ហាញ​ក្នុង​ទម្រង់​ជា​សាច់​រឿង​ បុគ្គល​ម្នាក់ៗ​ទំនងជា​ពេញចិត្ត​ចំពោះ​សារៈសំខាន់​របស់​វា​ ហើយ​មានការ​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​តាម​នោះ​ដែរ​។​ អ្វី​ដែល​ល្អ​នោះ​គឺថា​មនុស្ស​ចូល​ចិត្ត​អាន​រឿង​។​ ការ​និទានរឿង​គឺជា​ឧបករណ៍​ដ៏​ល្អ​សម្រាប់​ការ​អប់រំ​ ពន្យល់​ និង​មាន​ឥទ្ធិពល​លើ​ទស្សនិកជន​ ឬ​សកម្មភាព​ដែល​មាន​គោលបំណង​ជាក់លាក់​។​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០-២១​ និង​ ២៦​ ខែធ្នូ​ ឆ្នាំ​២០២២​ អង្គការ​ទិន្នន័យ​អំពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​បាន​រៀបចំ​វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​ស្តី​ពី​ \"​ការ​ធ្វើ​ទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​ និង​ការ​និទានរឿង​ដោយ​ប្រើប្រាស់​ទិន្នន័យ​\"​ ដើម្បី​ឱ្យ​អ្នកចូលរួម​ទទួល​បាន​នូវ​ការ​យល់​ដឹង​អំពី​ទិន្នន័យ​ជា​មូលដ្ឋាន​ និង​ជំនាញ​និទានរឿង​ដោយ​ប្រើប្រាស់​ទិន្នន័យ​។​ សិក្ខាកាម​បាន​សិក្សា​អំពី​គោលការណ៍​នៃ​ទិន្នន័យ​ ក៏​ដូច​ជា​ការ​ប្រើប្រាស់​ទិន្នន័យ​សម្រាប់​ការ​ផលិត​ទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​ និង​ការ​និទានរឿង​ខ្លី​។​ ទោះបីជា​យើង​មាន​ពេល​ខ្លី​ក៏​ដោយ​ សិក្ខាកាម​របស់​យើង​អាច​បង្កើត​ទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​ ហើយ​បញ្ចូល​វា​ទៅ​ក្នុង​សាច់​រឿង​ដែល​អាច​បង្ហាញ​ពី​ទិន្នន័យ​បាន​។​ ចំណាំ​៖​ សាច់​រឿង​ដែល​បាន​បង្ហាញ​នេះ​ មិន​មានការ​ត្រួតពិនិត្យ​ឱ្យ​បាន​ជាក់លាក់​នោះ​ទេ​។​ សាច់​រឿង​ទាំងនេះ​គ្រាន់តែ​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​លំ​ហាត់​អនុវត្ត​របស់​សិក្ខាកាម​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។​ សាច់រឿងទី១៖ តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​នៅ​កម្ពុជា​ សិក្ខាកាម​បាន​បង្កើត​សាច់​រឿងដោយប្រើប្រាស់ទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ​ដែល​មានឈ្មោះ​ថា​ \"​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​ភាគច្រើន​របស់​កម្ពុជា​មិន​បង្ហាញ​ពី​ចំនួន​ក្រុមហ៊ុន​ជាក់លាក់​ទេ​\"​។​ តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​នៅ​កម្ពុជា​មិន​បង្ហាញ​ពី​ចំនួន​ក្រុមហ៊ុន​ជាក់លាក់​ទេ​ នេះ​បង្ហាញ​ថា​ពួក​គេ​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណាក់កាល​រៀបចំ​ផែនការ​ និង​មិន​ទាន់​ដំណើរការ​នៅឡើយ​។​ វា​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់​ក្នុង​ការ​ចាត់វិធានការ​បន្ថែម​ទៀត​ និង​បំពេញ​គម្រោង​ទាំងនោះ​ជាមួយនឹង​ដើមទុន​វិនិយោគ​ខ្ពស់​ដែល​អាច​ធ្វើ​តាម​តំបន់​។​ យោងតាមទិន្នន័យ តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ដ៏​មាន​សក្ដានុពល​របស់​កម្ពុជា​គឺស្ថិតនៅ​ រាជធានីភ្នំពេញ​ កណ្តាល​ ព្រះ​សីហ​នុ​ ស្វាយ​រៀង​ និង​កោះកុង​។​ សាច់រឿងទី២​៖ ​ទំនប់​វារី​អគ្គិសនី​នៅ​ដង​ទន្លេ​មេគង្គ​ និង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ថាម​ពល​ក្នុង​តំបន់​ សេរីនៃទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​ \"​ចំនួន​នៅ​ពីក្រោយ​ទំនប់​វា​រី​អគ្គិសនី​មេគង្គ​\"​។​ កម្ពុជា​ ថៃ​ ឡាវ​ មី​យ៉ា​ន់​ម៉ា​ និង​វៀតណាម​សុទ្ធតែ​មាន​គោលបំណង​ដូច​គ្នា​ គឺ​ពួក​គេ​ចង់​សាងសង់​ទំនប់​វា​រី​អគ្គិសនី​។​ នៅ​ពេល​ដែល​ការ​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​ក្នុង​តំបន់​ និង​ពិភពលោក​ និង​ការ​ព្រួយបារម្ភ​អំពី​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​មានការ​កើនឡើង​ ដំណោះស្រាយ​មួយ​អាច​ជួយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ទាំង​ពីរ​ក្នុង​ពេល​តែ​មួយ​គឺ​ ការ​កសាង​ទំនប់​វា​រី​អគ្គី​ស​នី​នៅ​ក្នុង​តំបន់​មេគង្គ​។​ វៀតណាម​គឺជា​ប្រទេស​នាំមុខ​គេ​លើ​ការ​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​ ជាមួយនឹង​ចំនួន​កើន​ឡើងជា​លំដាប់​រហូត​ដល់​ឆ្នាំ​២០២០​។​ រឿង​មួយ​ដែល​ជាក់លាក់​នោះ​គឺ​ ការ​ប្រើប្រាស់​អគ្គិសនី​កំពុង​កើនឡើង​នៅ​គ្រប់​ប្រទេស​ទាំងអស់​ ហើយ​មិន​មាន​សញ្ញា​នៃ​ការ​ថមថយ​ឡើយ​។​ គម្រោង​ទំនប់​វា​រី​អគ្គិសនី​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​បាន​គេ​គ្រោងទុក​នៅ​ទូ​ទាំង​ប្រទេស​មេគង្គ​ទាំង​៥។​ ប្រទេស​មី​យ៉ា​ន់​ម៉ា​ មាន​គម្រោង​ថាមពលវារីអគ្គីសនី​ច្រើន​ជាងគេ​ ដែល​មាន​សមត្ថភាព​សរុប​រហូតដល់ ៦១.៤១២,១​ មេ​ហ្គា​វ៉ា​ត់​។​ គម្រោង​ភាគច្រើន​នៅ​តែ​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណាក់កាល​ធ្វើ​ផែនការ​ ទោះបីជា​ប្រទេស​វៀតណាម​មាន​អត្រា​ប្រតិបត្តិការ​គម្រោង​វា​រី​អគ្គិសនី​ខ្ពស់​បំផុត​ក៏​ដោយ​។​ អនាគត​នៃ​ថាមពល​កកើត​ឡើង​វិញ​គឺ​ភ្លឺស្វាង​ ប៉ុន្តែ​អ្នកខ្លះ​ប្រកែក​ថា​វា​ចំណាយពេល​យូរ​ពេក​ហើយ​។​ សាច់រឿងទី៣​​៖ ​ទីតាំង​ស្ថានីយ​​​វារី​អគ្គិសនី​ដ៏មាន​សក្តានុពល​​នៅ​​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​​ សិក្ខាកាម​របស់​យើង​ក៏​បាន​ប្រើប្រាស់​ទិន្នន័យ​ទំនប់​វា​រី​អគ្គិសនី​ពី​គេហទំព័រ​របស់​អូ​ឌី​ស៊ី​ ដើម្បី​បង្ហាញ​ថា​ខេត្ត​ណា​ដែល​មាន​វា​រី​អគ្គិសនី​ច្រើន​ជាងគេ​។​ លទ្ធផល​បង្ហាញ​ថា​ទំនប់​វា​រី​អគ្គី​ស​នី​ភាគច្រើន​ស្ថិត​នៅ​ភាគ​ឦសាន​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ជា​ពិសេស​ក្នុង​ខេត្តក្រចេះ​ ស្ទឹង​ត្រែង​ និង​រតនគិរី​។​ កោះកុងក៏ជាខេត្តដែលមានទំនប់វារីអគ្គិសនីច្រើនដែរ។ សាច់រឿងទី៤​​​៖ ​​ការ​បាត់​ព្រៃ​ឈើ​នៅ​កម្ពុជា​រយៈ​ពេល​ ២០ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​ យុវជន​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​មក​ពី​ខេត្តរតនគិរី​បង្កើត​ទស្សនី​យ​កម្ម​សាច់​រឿង​ខ្លី​មួយ​មាន​ចំណងជើង​ថា​ «​តើ​ព្រៃឈើ​នៅ​កម្ពុជា​ពិតជា​បាត់បង់​មែន​ទេ​?»​ ផ្អែក​លើ​ទិន្នន័យ​ឃ្លាំមើល​ព្រៃឈើ​សកល​។​ ទិន្នន័យ​ស្តី​ពី​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​នៅ​កម្ពុជា​បង្ហាញ​ថា​ ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​មានការ​កើនឡើង​គួរ​ឱ្យ​កត់សម្គាល់​ពី​ឆ្នាំ​២០០១​ ដល់​ឆ្នាំ​២០១០​ ប៉ុន្តែ​មានការ​ថយ​ចុះ​បន្តិច​ពី​ឆ្នាំ​២០១១​ ដល់​ឆ្នាំ​២០២១​។​ សាច់រឿងទី៥​៖ ​​​និន្នាការ​នៃ​ការ​នេសាទ​នៅតាម​តំបន់​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​​ចន្លោះ​ឆ្នាំ​២០០៩​ និង​ឆ្នាំ​២០១៩​ នៅ​ក្នុង​ការ​បង្ហាញ​សាច់​រឿង​ខ្លីដោយប្រើទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ​ \"​សកម្មភាព​នេសាទ​តាម​តំបន់​\"​ បង្ហាញ​ពី​តំបន់​នេសាទ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​រួម​មាន​ តំបន់​វាលទំនាប​ តំបន់​ទន្លេសាប​ តំបន់​ខ្ពង់រាប​/​ភ្នំ​ និង​តំបន់ឆ្នេរ​។​ ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​ខេត្ត​ចំនួន​២០​ ដែល​មាន​សហគមន៍​នេសាទ​។​ បើ​ប្រៀបធៀប​នឹង​ខេត្ត​ចំនួន​ ១៩​ ផ្សេង​ទៀត​ ខេត្តកោះកុង​មាន​សហគមន៍​នេសាទ​ច្រើន​ជាងគេ​ បន្ទាប់​មក​គឺ​ខេត្តពោធិ៍សាត់​ និង​ខេត្តព្រៃវែង​។​ សហគមន៍​នេសាទ​នៅ​ខេត្តស្វាយរៀង​មាន​តិច​ជាងគេ​។

38

ការរើបំរើសខ្លួន៖ ដំណើររបស់ស្ត្រីពីអន្ទាក់ហឹង្សាទៅកាន់សេរីភាព

អ្នកស្រី ឡេវ ម៉ាលីស អាយុ២៧ឆ្នាំ មកពីស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប បានរៀបការជាមួយបុរសម្នាក់ដែលតែងតែប្រើអំពើហឹង្សា និងក្បត់អ្នកស្រីអស់រយៈពេល៧ឆ្នាំ និងមានកូនពីរនាក់ជាមួយបុរសនោះ។ អ្នកស្រី ម៉ាលីសធ្លាក់​ទឹក​ចិត្ត មិន​ហ៊ាន​ចេញ​ក្រៅ ឬ​ប្រឈម​មុខ​នឹង​បញ្ហាឡើយ។ ពេល​ខ្លះ​អ្នកស្រី​គិត​ថា​ចង់នឹងបញ្ចប់​ជីវិតខ្លួនឯងទៀតផង។ អ្នកស្រីមិនមាននរណាម្នាកស្តាប់ពីបញ្ហា ឬ​មានការជួយ​ជ្រោមជ្រែង​ពី​សំណាក់​មិត្តភ័ក្តិ​របស់​អ្នកស្រី​ឡើយ ផ្ទុយទៅវិញបែជាត្រូវ​បាន​ឪពុកម្ដាយ​ស្តីបន្ទោស​ថា​មិន​អត់ធ្មត់​គ្រប់គ្រាន់​ ដើម្បី​ធ្វើ​ជា​ស្ត្រី​ល្អ​ម្នាក់ទៅវិញ​។ ថ្ងៃមួយ ម៉ាលីសបានជួបប្រធានអង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន (CBO) អ្នកស្រី ទេព ម៉ី ដែលបានផ្តល់ដំបូន្មាន និងបញ្ជូននាងទៅអង្គការបន្ទាយស្រី ដែលផ្តល់ការគាំទ្រដល់ស្ត្រីដែលរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ។ តាមរយៈការជួយជ្រោមជ្រែងពីអង្គការបន្ទាយស្រី ម៉ាលីសបានចាប់ផ្តើមដំណើរថ្មីនៃក្តីសង្ឃឹម ទំនុកចិត្ត និងអាចរស់នៅបានរួចផុតពីអំពើហិង្សា។ នាងបានចាកចេញពីប្តីរបស់នាង ដោយយកកូនពីរនាក់របស់នាងទៅជាមួយ ហើយកំពុងស្វែងរកការលែងលះ ដែលជាការសម្រេចចិត្តមួយដែលតម្រូវឱ្យនាងយកឈ្នះលើបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន រួមទាំងបទដ្ឋានសង្គមដែលមានការស្រងាកចិត្តចំពោះការលែងលះ និងដំណើរការផ្លូវច្បាប់ដ៏លំបាកមួយ។ នៅថ្ងៃទី១៤ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ម៉ាលីសបានសម្រេចចិត្តធ្វើជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តនៅអង្គការបន្ទាយស្រី។ នាងបានចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដំបូងរបស់នាងស្តីពីភាពជាអ្នកដឹកនាំ ការយល់ដឹងដោយខ្លួនឯង និងជំនាញសម្របសម្រួល ហើយបន្ទាប់មកបានចូលរួមសិក្ខាសាលាជាច្រើនទៀតអំពីអំពើហិង្សាផ្អែកលើយេនឌ័រ ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ការរំលោភបំពាន និងប្រធានបទផ្សេងៗទៀត។ បន្ទាប់ពីបានចូលរួមសិក្ខាសាលា និងការប្រជុំនានារួចមក នាងទទួលបានភាពក្លាហាន ហើយបានចែករំលែកបទពិសោធន៍ខ្លះៗក្នុងជីវិតរបស់នាង រួមទាំងរបៀបដែលនាងបានសាងទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯង និងការលើកទឹកចិត្តខ្លួនឯង។ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ នាងទទួលបានទំនុកចិត្តគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើជាវាគ្មិននៅក្នុងយុទ្ធនាការរយៈពេល ១៦ ថ្ងៃ ដើម្បីពិភាក្សាលើប្រធានបទ \"បញ្ចប់អំពើហិង្សាលើស្ត្រី\"។ នៅដើមឆ្នាំ២០២៣ ម៉ាលីសបានចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មខ្នាតតូចផ្ទាល់ខ្លួនមួយនៅផ្សារពួក ខេត្តសៀមរាប។ អាជីវកម្មរបស់នាងផ្តល់ប្រាក់ចំណូលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីមើលថែកូនទាំងពីររបស់នាង។ នាងត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យចែករំលែកបទពិសោធន៍នៃការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មដ៏ល្អរបស់នាង រួមទាំងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងទីផ្សារអនឡាញជាមួយនឹងអ្នកដឹកនាំស្ត្រីផ្សេងទៀតនៅឯវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំស្ត្រីក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។