អ្នកស្រី ឡេវ ម៉ាលីស អាយុ២៧ឆ្នាំ មកពីស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប បានរៀបការជាមួយបុរសម្នាក់ដែលតែងតែប្រើអំពើហឹង្សា និងក្បត់អ្នកស្រីអស់រយៈពេល៧ឆ្នាំ និងមានកូនពីរនាក់ជាមួយបុរសនោះ។ អ្នកស្រី ម៉ាលីសធ្លាក់ទឹកចិត្ត មិនហ៊ានចេញក្រៅ ឬប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាឡើយ។ ពេលខ្លះអ្នកស្រីគិតថាចង់នឹងបញ្ចប់ជីវិតខ្លួនឯងទៀតផង។ អ្នកស្រីមិនមាននរណាម្នាកស្តាប់ពីបញ្ហា ឬមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីសំណាក់មិត្តភ័ក្តិរបស់អ្នកស្រីឡើយ ផ្ទុយទៅវិញបែជាត្រូវបានឪពុកម្ដាយស្តីបន្ទោសថាមិនអត់ធ្មត់គ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីធ្វើជាស្ត្រីល្អម្នាក់ទៅវិញ។
ថ្ងៃមួយ ម៉ាលីសបានជួបប្រធានអង្គការសហគមន៍មូលដ្ឋាន (CBO) អ្នកស្រី ទេព ម៉ី ដែលបានផ្តល់ដំបូន្មាន និងបញ្ជូននាងទៅអង្គការបន្ទាយស្រី ដែលផ្តល់ការគាំទ្រដល់ស្ត្រីដែលរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ។ តាមរយៈការជួយជ្រោមជ្រែងពីអង្គការបន្ទាយស្រី ម៉ាលីសបានចាប់ផ្តើមដំណើរថ្មីនៃក្តីសង្ឃឹម ទំនុកចិត្ត និងអាចរស់នៅបានរួចផុតពីអំពើហិង្សា។ នាងបានចាកចេញពីប្តីរបស់នាង ដោយយកកូនពីរនាក់របស់នាងទៅជាមួយ ហើយកំពុងស្វែងរកការលែងលះ ដែលជាការសម្រេចចិត្តមួយដែលតម្រូវឱ្យនាងយកឈ្នះលើបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន រួមទាំងបទដ្ឋានសង្គមដែលមានការស្រងាកចិត្តចំពោះការលែងលះ និងដំណើរការផ្លូវច្បាប់ដ៏លំបាកមួយ។
នៅថ្ងៃទី១៤ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ម៉ាលីសបានសម្រេចចិត្តធ្វើជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តនៅអង្គការបន្ទាយស្រី។ នាងបានចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដំបូងរបស់នាងស្តីពីភាពជាអ្នកដឹកនាំ ការយល់ដឹងដោយខ្លួនឯង និងជំនាញសម្របសម្រួល ហើយបន្ទាប់មកបានចូលរួមសិក្ខាសាលាជាច្រើនទៀតអំពីអំពើហិង្សាផ្អែកលើយេនឌ័រ ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ការរំលោភបំពាន និងប្រធានបទផ្សេងៗទៀត។ បន្ទាប់ពីបានចូលរួមសិក្ខាសាលា និងការប្រជុំនានារួចមក នាងទទួលបានភាពក្លាហាន ហើយបានចែករំលែកបទពិសោធន៍ខ្លះៗក្នុងជីវិតរបស់នាង រួមទាំងរបៀបដែលនាងបានសាងទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯង និងការលើកទឹកចិត្តខ្លួនឯង។ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ នាងទទួលបានទំនុកចិត្តគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើជាវាគ្មិននៅក្នុងយុទ្ធនាការរយៈពេល ១៦ ថ្ងៃ ដើម្បីពិភាក្សាលើប្រធានបទ “បញ្ចប់អំពើហិង្សាលើស្ត្រី”។ នៅដើមឆ្នាំ២០២៣ ម៉ាលីសបានចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មខ្នាតតូចផ្ទាល់ខ្លួនមួយនៅផ្សារពួក ខេត្តសៀមរាប។ អាជីវកម្មរបស់នាងផ្តល់ប្រាក់ចំណូលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីមើលថែកូនទាំងពីររបស់នាង។ នាងត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យចែករំលែកបទពិសោធន៍នៃការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មដ៏ល្អរបស់នាង រួមទាំងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងទីផ្សារអនឡាញជាមួយនឹងអ្នកដឹកនាំស្ត្រីផ្សេងទៀតនៅឯវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំស្ត្រីក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។
រឿងរ៉ាវស្រដៀងគ្នា
ការផ្តល់អំណាចដល់ការអប់រំ៖ ដំណើរឆ្ពោះទៅរកការលើកកម្ពស់ការឆ្លើយតបនឹងសមភាពយេនឌ័រក្នុងការបង្រៀនតាមរយៈយុទ្ធនាការសាធារណៈ
សាវង្ស ច្រឺប មានអាយុ ២៥ ឆ្នាំ មកពីគ្រួសារដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតទាប ដែលរស់នៅក្នុងភូមិតូចមួយនៅភាគពាយព្យនៃប្រទេសកម្ពុជា ខេត្តសៀមរាប បច្ចុប្បន្នកំពុងសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រនៅសកលវិទ្យាល័យមួយនៅក្នុងស្រុកកំណើតរបស់គាត់។ ច្រឺប គឺជាសមាជិកម្នាក់ក្នុងចំណោមសមាជិកពីរនាក់ទៀតនៅក្នុងគ្រួសារដែលកំពុងបន្តការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តម។ ការមានឱកាសបានចូលរៀននៅឧត្តមសិក្សាមិនមែនជារឿងធម្មតាទេក្នុងចំណោមគ្រួសារដែលមានប្រាក់ចំណូលទាបដែលខំតស៊ូដើម្បីបញ្ចប់ការសិក្សា ដែលក្មេងស្រីភាគច្រើននឹងត្រូវបានឈប់រៀនដើម្បីជួយគ្រួសាររកប្រាក់ចំណូល។ ច្រឺប ជានារីវ័យក្មេងម្នាក់ដែលមានភាពស្វាហាប់ និងរួសរាយ។ មិនត្រឹមតែឧស្សាហ៍សិក្សាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែច្រឺបក៏បានស្ម័គ្រចិត្តក្នុងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយផងដែរ។ ក្នុងនាមជាកូនទីពីរនៅក្នុងគ្រួសារ ដើម្បីបន្តការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ច្រឺបបានប្តេជ្ញាចិត្តដើម្បីជម្នះឧបសគ្គដែលរារាំងដោយមនុស្សជាច្រើននៅក្នុងសហគមន៍របស់ច្រឺប។ ទោះបីជាមានម្នាក់ក្នុងចំណោមបងប្អូនទាំងប្រាំនាក់ក៏ដោយ ក៏នាងប្ដេជ្ញាត្រួសត្រាយផ្លូវខ្លួនឯង និងសម្រេចក្ដីសុបិន។ ដំណើរឆ្ពោះទៅរកការក្លាយជាជើងឯកអប់រំ (Education Champion) ដែលជាអ្នកតស៊ូមតិតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមដឹកនាំដោយយុវជន ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំត្រីមាសនៃបណ្តាញអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ខេត្តសៀមរាប (SEST) ដែលការពិភាក្សាផ្តោតលើបញ្ហាអប់រំ ជាពិសេសផ្តោតលើវិធីសាស្រ្តបង្រៀន។ នៅទីនេះហើយដែលភ្នែករបស់ ច្រឺប ត្រូវបានបើកនិងដឹងចំពោះគំនិតនៃការឆ្លើយតបនឹងយេនឌ័រតាមការបង្រៀន។ ច្រឺបមិនអាចជួយអ្វីបានក្រៅពីឆ្លុះបញ្ចាំងពីចំណុចខ្វះខាតដែលគាត់បានសង្កេតឃើញក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំនោះទេ។ ការឆ្លើយតបនឹងយេនឌ័រគឺខ្វះវិធីសាស្ត្របង្រៀន ហើយច្បាស់ណាស់ថាមានវិសមភាពនៅក្នុងថ្នាក់។ ច្រឺបបានឱ្យដឹងថា \"ពេលខ្ញុំរៀននៅវិទ្យាល័យ គ្រូម្នាក់បានចំអកឱ្យខ្ញុំថាធ្វើមិនបានល្អក្នុងថ្នាក់រៀន។ ខ្ញុំទទួលស្គាល់ថាខ្ញុំប្រហែលជាមិនមែនជាសិស្សរៀនដែលឆ្លាតជាងគេនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជំនួសឱ្យការសើចចំអកឱ្យខ្ញុំនៅក្នុងថ្នាក់ គ្រូគួរតែផ្តល់ការគាំទ្រ និងការយកចិត្តទុកដាក់ពន្យល់មេរៀនរបស់គាត់បន្ថែមទៀតដល់ខ្ញុំ»។ ច្រឺបបានសង្កត់ធ្ងន់ថា \"គ្រូបង្រៀនគួរព្យាយាមស្វែងយល់ពីតម្រូវការ និងគាំទ្រសិស្សដោយមិនមានការវិនិច្ឆ័យដោយមិនគិតពីភេទ ប្រវត្តិ ពូជសាសន៍ ឬសមត្ថភាពឡើយ\"។ លើសពីនេះ នាងសង្កេតឃើញថា មិត្តរួមថ្នាក់របស់នាង ត្រូវបានគេហៅឈ្មោះមានន័យ ដោយផ្អែកលើទំនោរផ្លូវភេទ ឬអាកប្បកិរិយានៅក្នុងថ្នាក់របស់ពួកគេ។ ច្រឺប បានចូលរួមជាមួយ អង្គការភាពជាដៃគូរអប់រំនៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល (NEP) ជាជើងឯកអប់រំ ដោយប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម ដើម្បីតស៊ូមតិសម្រាប់ការឆ្លើយតបសមភាពយេនឌ័រក្នុងការបង្រៀន និងរៀន។ ទោះបីជាប្រឈមមុខនឹងការលំបាកដំបូងដោយសារតែចំណេះដឹងនៅមានកម្រិត ខុសពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនក៏ដោយ ច្រឺបបានលះបង់ពេលវេលាដើម្បីរៀនពីគោលនយោបាយអប់រំ ផែនការយុទ្ធសាស្រ្ត ឯកសារស្រាវជ្រាវ និងរបាយការណ៍ផ្សេងៗ។ ច្រឺបដឹងថា ដើម្បីតស៊ូមតិឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងការផ្លាស់ប្តូរ នាងចាំបាច់ត្រូវមានការយល់ដឹងខ្លាំងអំពីបញ្ហាដែលមាននៅក្នុងដៃ។ អស់រយៈពេលបីខែជាប់គ្នា ច្រឺប បានបង្កើតខ្លឹមសារយ៉ាងសកម្មនៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម ដោយបង្កើនការយល់ដឹងអំពីសារៈសំខាន់នៃការបង្រៀនដែលឆ្លើយតបនឹងសមភាពយេនឌ័រ។ ចំណង់ចំណូលចិត្ត និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ច្រឺបបាននាំឱ្យច្រឺបចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការពិភាក្សាជាមួយសមាជិកបណ្តាញអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ខេត្តសៀមរាប ក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំប្រចាំត្រីមាស និងព្រឹត្តិការណ៍អប់រំផ្សេងៗទៀត។ ច្រឺប បានទទួលស្គាល់ថាបញ្ហានេះប្រហែលជាមិនទាន់ត្រូវបានដោះស្រាយពេញលេញនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ច្រឺបអសារបង់នោះទេ។ គ្រូ និងមិត្តភក្តិចាប់ផ្ដើមយកចិត្តទុកដាក់។ ពួកគេបានចូលរួមជាមួយយុទ្ធនាការប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមរបស់ច្រឺប ដោយការស្វែងយល់នូវចំណេះដឹងបន្ថែមអំពីការបង្រៀនដែលឆ្លើយតបនឹងសមភាពយេនឌ័រ។ លើសពីនេះ ច្រឺប បានរកឃើញនូវសេចក្តីរីករាយក្នុងការឆ្លុះបញ្ចាំងពីកង្វល់ជុំវិញបញ្ហានេះ។ ច្រឺមជឿថាវាមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់សិស្ស ចំពោះការរារាំងសមត្ថភាពរបស់ពួកគេក្នុងការបង្ហាញពីសក្តានុពលពេញលេញរបស់ពួកគេ។ ជាផ្នែកមួយនៃគោលបំណងចម្បងរបស់ខ្លួនក្នុងការកសាងសមត្ថភាពរបស់អ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យអប់រំក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងតស៊ូមតិ សកម្មភាពចូលរួមរបស់យុវជនដែល ច្រឺប បានដឹកនាំដោយជោគជ័យត្រូវ បានដាក់បញ្ចូលនូវទស្សនៈកាន់តែច្រើនអំពីបញ្ហាទាក់ទងនឹងសុមភាពយេនឌ័រក្នុងការអប់រំ និងរបៀបដែលយុវជនអាចចាប់ផ្តើមចូលរួមក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលប៉ះពាល់ដល់ពួកគេផ្ទាល់។ ការអនុវត្តរបស់ អង្គការភាពជាដៃគូរអប់រំនៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល \"ការលើកកម្ពស់លទ្ធភាពទទួលបានការអប់រំប្រកបដោយគុណភាព និងបរិយាបន្នសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា តាមរយៈយុទ្ធនាការតស៊ូមតិជាសាធារណៈ\" ដោយលើកទឹកចិត្តឱ្យយុវជនដូចជា ច្រឺប ក្នុងការតស៊ូមតិសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរការអប់រំ ការលើកកម្ពស់សមភាព និងការអប់រំប្រកបដោយគុណភាពសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។ ដំណើររបស់ ច្រឺប បង្ហាញពីអំណាចនៃសំឡេងតែមួយក្នុងការផ្តួចផ្តើមការសន្ទនា និងជំរុញការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាននៅក្នុងវិស័យអប់រំ។
ជើងឯកនៃមោទនភាព
កុយ សុវណ្ណឆៃ អាយុ ១៧ឆ្នាំ ជាសិស្សនៅវិទ្យាល័យចំណេះទូទៅ និងបច្ចេកទេស ក្នុងខេត្តសៀមរាប។ សុវណ្ណឆៃបានក្លាយជាសមាជិកនៃក្រុមស្នូលរបស់ជ្រុងនៃមោទភាព (Pride Corner) បន្ទាប់ពីគាត់បានចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនិន្នាការភេទ និងអត្តសញ្ញាណយេនឌ័រ/ការបង្ហាញទំនោរយេនឌ័រ និងលក្ខណៈភេទ (SOGIESC) ដែលធ្វើឡើងដោយ Love in Diversity (LID) កាលពីថ្ងៃទី ៣០-៣១ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២៣។ ដោយជាផ្នែកមួយនៃក្រុមស្នូល គាត់តែងតែចែករំលែកចំណេះដឹងរបស់គាត់ទៅកាន់អ្នកស្គាល់អំពី ក្រុមLGBTQI+ និង SOGIESC ដើម្បីឱ្យពួកគេយល់កាន់តែច្បាស់។ សុវណ្ណឆៃ ជឿជាក់ថានេះជាព័ត៌មានដ៏មានតម្លៃគួរតែសិក្សា និងផ្សព្វផ្សាយ។ គាត់សម្តែងការពេញចិត្តដែលសកម្មភាពជំនួយសង្គមស៊ីវិល (CSS) តាមរយៈសមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA) បានបង្កើត ជ្រុងនៃមោទភាព (Pride Corner) នៅសាលារបស់គាត់។ សុវណ្ណឆៃ ជឿថាជ្រុងនៃមោទនភាព (Pride Corner) ជាកន្លែងពិសេសមួយសម្រាប់ជំរុញការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន និងការពិភាក្សាទាក់ទងនឹងបញ្ហា LGBTQI+។ លើសពីនេះ សុវណ្ណឆៃ បានអនុវត្តចំណេះដឹងដែលគាត់ទទួលបានក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាល ដើម្បីចូលរួមក្នុងការប្រកួតប្រជែងសរសេរអត្ថបទ ដែលផ្តោតលើការគោរពសិទ្ធិ LGBTQI+ និងការលុបបំបាត់ការរើសអើង។ ជាលទ្ធផលនៃការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់គាត់ អត្ថបទរបស់គាត់គឺជាអត្ថបទមួយក្នុងចំណោមអត្ថបទកំពូលទាំងដប់។ ការប្រកួតនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA)និងឈានមុខដល់ការបោះជំរំយុវជនអង្គរ។ ផ្ទុយពីសុវណ្ណឆៃ ហឿន ចាន់មករា ដែលមានអាយុ ២២ឆ្នាំ មិនតែងតែយល់ស្របនឹងគំនិត LGBTQI+ នោះទេ។ ការយល់ឃើញរបស់មករាបានផ្លាស់ប្តូរ បន្ទាប់ពីទទួលបានបទពិសោធន៍ពីការងារស្ម័គ្រចិត្ត ជាមួយក្រុមរៀបចំសម្រាប់កម្មវិធីជំរុំយុវជនអង្គរ (AYC) លើកទី ៩។ មុនពេលទៅជំរុំ មករាបានសម្ដែងការមិនពេញចិត្តជាចំហរចំពោះបុគ្គល LGBTQI+ អំឡុងពេលមានវត្តមានជាភ្ញៀវកត្តិយសក្នុងកម្មវិធីផតឃែស្ថ “ខ្ញុំដឹង ពួកយើងដឹង” របស់ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA)។ គាត់យល់ថាបុគ្គលដែលត្រូវបានគេកំណត់ថាជា LGBTQI+ មានលក្ខណៈមិនធម្មតា ហើយគាត់បានទទួលស្គាល់ថាមានការរើសអើងប្រឆាំងនឹងពួកគេដោយជៀសវៀងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយពួកគេ។ ការចូលរួមក្នុងជំរុំយុវជនអង្គបានផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតរបស់មករានៅពេលដែលនិយាយអំពី LGBTQI+ និង SOGIESC ។ មករាបានបង្ហាញថា គាត់យល់ពីគោលគំនិតទាំងនេះបានល្អជាងពេលមុនៗ។ មករា បាននិយាយថា \"ប្រសិនបើមិត្តម្នាក់ប្រាប់ខ្ញុំអំពីអត្តសញ្ញាណរបស់ពួកគេថាជាបុគ្គល LGBTQI+ នាពេលអនាគត ពួកគេអាចធានាបានថាពួកគេមានសម្ព័ន្ធមិត្តម្នាក់ដែលគាំទ្រដែលមិនមានការរើសអើងប្រឆាំងនឹងពួកគេឡើយ\"។ ស្រដៀងទៅនឹង មករាដែរ ព្រឹម នេត អាយុ ១៩ ឆ្នាំ តែងតែមិនសូវទម្លាប់ជាមួយប្រធានបទ LGBTQI+ ឬ SOGIESC ទេ។ បន្ទាប់ពីចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដូចគ្នាដែលសុវណ្ណឆៃបានធ្វើជាមួយ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA) និង LID ទស្សនៈរបស់នេតត្រូវបានពង្រឹងបន្ថែម។ នេត បានចែករំលែកថា វាគឺជាវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដំបូងរបស់គេអំពីប្រធានបទ ហើយគេរួមជាមួយនឹងសិស្សដទៃទៀត បានទទួលការយល់ដឹងជាច្រើនពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាល ជាពិសេសការតស៊ូ និងបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗដែលលក្រុម LGBTQI+ ប្រឈមមុខ។ នេតបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំធ្លាប់ហៅឈ្មោះមិត្តភក្តិថាជាបុរសស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាក្នុងគោលបំណងលេងសើចជាមួយពួកគេ។ ខ្ញុំមិនបានគិតថាការហៅបែបនេះប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍របស់ពួកគេទេ។ វាជាកំហុសមួយដែលខ្ញុំសោកស្ដាយ»។ “តាំងពីពេលនោះមក ខ្ញុំបានសុំទោសពួកគេ ហើយឈប់ហៅពួកគេទៀត។ ខ្ញុំក៏បានលើកទឹកចិត្តមិត្តភ័ក្ដិផ្សេងទៀតឲ្យដើរតាមគន្លងរបស់ខ្ញុំផងដែរ\" គាត់បានបញ្ជាក់។ រឿងរបស់ នេត ជាឧទាហរណ៍ដ៏អស្ចារ្យមួយ អំពីរបៀបដែលការបើកចិត្តឱ្យទូលាយបន្តិច។ មិនត្រឹមតែផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែនេតតាំងចិត្តថានឹងជួយផ្លាស់ប្តូរអ្នកដទៃ រួមទាំងក្រុមគ្រួសាររបស់នាងផ្ទាល់ផងដែរ។ នេត បាននិយាយថាការចូលរួមរបស់នាងនៅក្នុងសកម្មភាពរបស់ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA)បានជួបនឹងសំណួរជាច្រើនពីឪពុកម្តាយរបស់នាង ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីចំណាយពេលពន្យល់ពួកគាត់ ឪពុកម្តាយរបស់នេតបានយល់ព្រមពីការចូលរួមរបស់នេតជាមួយសកម្មភាពរបស់ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA។ ព្រឹម នេត គឺជាសមាជិកស្នូលម្នាក់របស់ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYAដែលជារឿយៗបានចូលរួមក្នុងសកម្មភាពរបស់ សមាគមយុវជនខ្មែរ (KYA) រួមទាំងវគ្គចែករំលែកផងដែរ។
ការនិទានរឿងដោយប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដោយអ្នកចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ
ទិន្នន័យគឺជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់របស់គ្រប់ស្ថាប័ន និងអ្នកសារព័ត៌មាន។ ការស្វែងរកតម្លៃនៅក្នុងទិន្នន័យ និងការទំនាក់ទំនងតម្លៃនោះទៅកាន់ទស្សនិកជនគោលដៅរបស់អ្នកត្រូវការពេលវេលា។ ការបង្ហាញតារាងដោយសាមញ្ញជាមួយតួរលេខគឺមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃទិន្នន័យនោះទេ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលដែលទិន្នន័យត្រូវបានបង្ហាញក្នុងទម្រង់ជាសាច់រឿង បុគ្គលម្នាក់ៗទំនងជាពេញចិត្តចំពោះសារៈសំខាន់របស់វា ហើយមានការឆ្លើយតបទៅតាមនោះដែរ។ អ្វីដែលល្អនោះគឺថាមនុស្សចូលចិត្តអានរឿង។ ការនិទានរឿងគឺជាឧបករណ៍ដ៏ល្អសម្រាប់ការអប់រំ ពន្យល់ និងមានឥទ្ធិពលលើទស្សនិកជន ឬសកម្មភាពដែលមានគោលបំណងជាក់លាក់។ នៅថ្ងៃទី២០-២១ និង ២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍបានរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពី \"ការធ្វើទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ និងការនិទានរឿងដោយប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ\" ដើម្បីឱ្យអ្នកចូលរួមទទួលបាននូវការយល់ដឹងអំពីទិន្នន័យជាមូលដ្ឋាន និងជំនាញនិទានរឿងដោយប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ។ សិក្ខាកាមបានសិក្សាអំពីគោលការណ៍នៃទិន្នន័យ ក៏ដូចជាការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យសម្រាប់ការផលិតទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ និងការនិទានរឿងខ្លី។ ទោះបីជាយើងមានពេលខ្លីក៏ដោយ សិក្ខាកាមរបស់យើងអាចបង្កើតទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ ហើយបញ្ចូលវាទៅក្នុងសាច់រឿងដែលអាចបង្ហាញពីទិន្នន័យបាន។ ចំណាំ៖ សាច់រឿងដែលបានបង្ហាញនេះ មិនមានការត្រួតពិនិត្យឱ្យបានជាក់លាក់នោះទេ។ សាច់រឿងទាំងនេះគ្រាន់តែជាផ្នែកមួយនៃលំហាត់អនុវត្តរបស់សិក្ខាកាមតែប៉ុណ្ណោះ។ សាច់រឿងទី១៖ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនៅកម្ពុជា សិក្ខាកាមបានបង្កើតសាច់រឿងដោយប្រើប្រាស់ទស្សនីយកម្មទិន្នន័យដែលមានឈ្មោះថា \"តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសភាគច្រើនរបស់កម្ពុជាមិនបង្ហាញពីចំនួនក្រុមហ៊ុនជាក់លាក់ទេ\"។ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនៅកម្ពុជាមិនបង្ហាញពីចំនួនក្រុមហ៊ុនជាក់លាក់ទេ នេះបង្ហាញថាពួកគេស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលរៀបចំផែនការ និងមិនទាន់ដំណើរការនៅឡើយ។ វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការចាត់វិធានការបន្ថែមទៀត និងបំពេញគម្រោងទាំងនោះជាមួយនឹងដើមទុនវិនិយោគខ្ពស់ដែលអាចធ្វើតាមតំបន់។ យោងតាមទិន្នន័យ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចដ៏មានសក្ដានុពលរបស់កម្ពុជាគឺស្ថិតនៅ រាជធានីភ្នំពេញ កណ្តាល ព្រះសីហនុ ស្វាយរៀង និងកោះកុង។ សាច់រឿងទី២៖ ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅដងទន្លេមេគង្គ និងការប្រើប្រាស់ថាមពលក្នុងតំបន់ សេរីនៃទស្សនីយកម្មទិន្នន័យត្រូវបានប្រើដើម្បីបង្ហាញពី \"ចំនួននៅពីក្រោយទំនប់វារីអគ្គិសនីមេគង្គ\"។ កម្ពុជា ថៃ ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា និងវៀតណាមសុទ្ធតែមានគោលបំណងដូចគ្នា គឺពួកគេចង់សាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី។ នៅពេលដែលការប្រើប្រាស់ថាមពលក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក និងការព្រួយបារម្ភអំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុមានការកើនឡើង ដំណោះស្រាយមួយអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហាទាំងពីរក្នុងពេលតែមួយគឺ ការកសាងទំនប់វារីអគ្គីសនីនៅក្នុងតំបន់មេគង្គ។ វៀតណាមគឺជាប្រទេសនាំមុខគេលើការប្រើប្រាស់ថាមពល ជាមួយនឹងចំនួនកើនឡើងជាលំដាប់រហូតដល់ឆ្នាំ២០២០។ រឿងមួយដែលជាក់លាក់នោះគឺ ការប្រើប្រាស់អគ្គិសនីកំពុងកើនឡើងនៅគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ ហើយមិនមានសញ្ញានៃការថមថយឡើយ។ គម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីមួយចំនួនត្រូវបានគេគ្រោងទុកនៅទូទាំងប្រទេសមេគង្គទាំង៥។ ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា មានគម្រោងថាមពលវារីអគ្គីសនីច្រើនជាងគេ ដែលមានសមត្ថភាពសរុបរហូតដល់ ៦១.៤១២,១ មេហ្គាវ៉ាត់។ គម្រោងភាគច្រើននៅតែស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលធ្វើផែនការ ទោះបីជាប្រទេសវៀតណាមមានអត្រាប្រតិបត្តិការគម្រោងវារីអគ្គិសនីខ្ពស់បំផុតក៏ដោយ។ អនាគតនៃថាមពលកកើតឡើងវិញគឺភ្លឺស្វាង ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះប្រកែកថាវាចំណាយពេលយូរពេកហើយ។ សាច់រឿងទី៣៖ ទីតាំងស្ថានីយវារីអគ្គិសនីដ៏មានសក្តានុពលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សិក្ខាកាមរបស់យើងក៏បានប្រើប្រាស់ទិន្នន័យទំនប់វារីអគ្គិសនីពីគេហទំព័ររបស់អូឌីស៊ី ដើម្បីបង្ហាញថាខេត្តណាដែលមានវារីអគ្គិសនីច្រើនជាងគេ។ លទ្ធផលបង្ហាញថាទំនប់វារីអគ្គីសនីភាគច្រើនស្ថិតនៅភាគឦសានរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសក្នុងខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង និងរតនគិរី។ កោះកុងក៏ជាខេត្តដែលមានទំនប់វារីអគ្គិសនីច្រើនដែរ។ សាច់រឿងទី៤៖ ការបាត់ព្រៃឈើនៅកម្ពុជារយៈពេល ២០ឆ្នាំចុងក្រោយ យុវជនជនជាតិដើមភាគតិចមកពីខេត្តរតនគិរីបង្កើតទស្សនីយកម្មសាច់រឿងខ្លីមួយមានចំណងជើងថា «តើព្រៃឈើនៅកម្ពុជាពិតជាបាត់បង់មែនទេ?» ផ្អែកលើទិន្នន័យឃ្លាំមើលព្រៃឈើសកល។ ទិន្នន័យស្តីពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅកម្ពុជាបង្ហាញថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើមានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ពីឆ្នាំ២០០១ ដល់ឆ្នាំ២០១០ ប៉ុន្តែមានការថយចុះបន្តិចពីឆ្នាំ២០១១ ដល់ឆ្នាំ២០២១។ សាច់រឿងទី៥៖ និន្នាការនៃការនេសាទនៅតាមតំបន់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចន្លោះឆ្នាំ២០០៩ និងឆ្នាំ២០១៩ នៅក្នុងការបង្ហាញសាច់រឿងខ្លីដោយប្រើទស្សនីយកម្មទិន្នន័យ \"សកម្មភាពនេសាទតាមតំបន់\" បង្ហាញពីតំបន់នេសាទនៅប្រទេសកម្ពុជារួមមាន តំបន់វាលទំនាប តំបន់ទន្លេសាប តំបន់ខ្ពង់រាប/ភ្នំ និងតំបន់ឆ្នេរ។ ប្រទេសកម្ពុជាមានខេត្តចំនួន២០ ដែលមានសហគមន៍នេសាទ។ បើប្រៀបធៀបនឹងខេត្តចំនួន ១៩ ផ្សេងទៀត ខេត្តកោះកុងមានសហគមន៍នេសាទច្រើនជាងគេ បន្ទាប់មកគឺខេត្តពោធិ៍សាត់ និងខេត្តព្រៃវែង។ សហគមន៍នេសាទនៅខេត្តស្វាយរៀងមានតិចជាងគេ។